Cebula zimowa jest wysiewana przez rolników w drugiej połowie sierpnia. Plony pojawiają się już wiosną, co umożliwia zaspokojenie zapotrzebowania na świeże warzywa w tym okresie. Taka cebula jest wówczas droższa, co motywuje wielu ogrodników do własnej uprawy. Jednak trzeba pamiętać, że to zadanie nie należy do najłatwiejszych. Mimo wysokiej zimotrwałości nadal istnieje ryzyko wymarzania. Jak więc uprawiać cebulę zimową, by otrzymać jak największe plony? Jakie odmiany cebuli ozimej wybrać? Tego dowiesz się już za chwilę!
Kiedy wysiewać cebulę ozimą?
Aby cebule nie wymarzły, muszą osiągnąć pewną fazę rozwojową, czyli wykształcić 4-5 właściwych liści. Z tego powodu termin siewu musi być dopasowany do warunków pogodowych, regionu uprawy, z uwzględnieniem właściwości konkretnej odmiany. Wysiane w odpowiednim terminie nasiona cebuli ozimej przetrwają mrozy i szybko rozpoczną prawidłowy wzrost wiosną. Zazwyczaj wysiew ma miejsce od 10 do 25 sierpnia. Odstępy powinny wynosić od 5 do 8 cm, w zależności od przeznaczenia cebuli.
Cebula zimująca – uprawa
Kluczową kwestią uprawy cebuli ozimej jest wybór odpowiedniej odmiany i sprostanie jej wymaganiom. Preferuje ona gleby próchniczne, przepuszczalne o pH od 6,5 do 7,5. Na glebach ciężkich, na których występują zastoje wody lub które tworzą nieprzepuszczalne skorupy, trudno będzie o plony. Nieodpowiednie pod uprawę cebuli są gleby piaszczyste i kwaśne.
Przedplon dla uprawy ozimej cebuli
Jako przedplon dla cebuli zimowej nadają się warzywa dyniowate, strączkowe i zboża, takie jak żyto, jęczmień i pszenica. W udanej uprawie cebuli bardzo ważne jest zmianowanie. Im dłużej cebula będzie uprawiana w tym samym miejscu, tym większe będzie ryzyko pojawienia się chwastów, szkodników i chorób. Płodozmian stanowi więc profilaktykę problemów w uprawie tego warzywa.
Nawożenie
Parametry gleby pod względem składników pokarmowych dla cebuli powinny wynosić:
- azot 80-120 mg/dm3;
- fosfor 70-90 mg/dm3;
- potas 180-250 mg/dm3;
- magnez 60-80 mg/dm3;
- wapń 1000-2000 mg/dm3.
Nawadnianie
Cebula ma dość płytki system korzeniowy, więc należy ją odpowiednio nawadniać. Przy braku reakcji na suszę, plony zaczynają znacząco spadać. Szczególnie istotne jest odpowiednie nawadnianie podczas kiełkowania nasion warzyw cebulowych ozimych, gdyż niedostateczna ilość wody zahamuje proces wzrostu i uniemożliwi osiągnięcie koniecznej fazy rozwoju dla przetrwania mrozów. Należy też zapobiegać zimowym zastojom wody poprzez podwyższanie zagonów.
Odporność cebuli zimowej
Uprawa cebuli zimującej jest najbardziej udana w miejscach, gdzie występują zimy łagodne i śnieżne. W przeciwnym razie należy zastosować agrowłókninę. Odporność cebuli wynosi do -15 stopni w przypadku braku okrywy śnieżnej. Poszczególne odmiany cebuli zimowej mogą różnić się między sobą poziomem odporności na niskie temperatury.
Zagrożenia w uprawie cebuli ozimej
Do najczęściej pojawiających się i najbardziej niszczycielskich szkodników na plantacji cebuli należą wciornastki. Oznaką ich żerowania są jasne plamki na liściach, szczególnie młodych roślin. Wciornastki ukrywają się w pachwinach liści, dlatego konieczna jest lustracja plantacji. Po zauważeniu uszkodzeń lub szkodników należy od razu rozpocząć zwalczanie w co najmniej dwóch cyklach (jesiennym i wiosennym), trzykrotnie w czasie jednego cyklu, w odstępach od tygodnia do dziesięciu dni. Częstym zagrożeniem w uprawie jest też biała zgnilizna. Grzyb atakuje system korzeniowy i często pojawia się w przypadku braku stosowania płodozmianu. Zatrzymanie rozwoju postępującej już choroby jest praktycznie niemożliwe. Jeśli chodzi o ochronę przed zachwaszczeniem na plantacji cebuli ozimej, stosuje się herbicydy tak jak w przypadku cebuli wysiewanej wiosną.
Cebula zimowa – zbiór
Zbiór cebuli przeprowadza się w dni pochmurne, co umożliwia utrzymanie jakości plonów. Najwcześniej zbiór następuje z początkiem maja, w przypadku przeznaczenia na pęczki. Oznaką dojrzałości do zbioru cebuli z przeznaczeniem na suchą skórę jest to, że większość szczypioru na plantacji jest załamana.
Polecane odmiany cebuli zimowej
Jaką odmianę cebuli zimowej wybrać? Powinna ona być wytrzymała na niskie temperatury, jarowizację i patogeny.
Algida – odmiana cebuli zimującej, którą charakteryzuje wysoka odporność na wybijanie w pędy kwiatostanowe. Plony okrągłe ze skórką w kolorze jasnobrązowym. Przeznaczenie: bezpośrednie spożycie, pęczki oraz cebula z zaschniętą łuską do krótkiego przechowywania.
Augusta – cebula ozima Augusta to odmiana średnio wczesna, wysoko zimotrwała, bardzo plenna. Przeznaczenie: pęczki, bezpośrednie spożycie oraz z zaschniętą łuską. Cebule złote, lekko jajowate.
Balstar – średnio wczesna, z przeznaczeniem na pęczki, do obierania i z łuską. Cebula jasnobrązowa, kulista, twarda. Odmiana wysokiej zimotrwałości, odporna na jarowizację.
Elody – cebula Elody to odmiana dobrze zimująca o białych łuskach. Dość odporna na choroby, wytarza zdrowy, okazały szczypior.
Galatea – wczesna odmiana cebuli, wytwarza zdrowy, ciemnozielony szczypior i lekko spłaszczone cebule. Łuska twarda, złotobrązowa. Cebula przeznaczona do bezpośredniego spożycia.
Hielo – biała cebula Hielo jest plenna, wczesna, z przeznaczeniem na pęczki, do bezpośredniego spożycia i z suchą łuską. Nie jest podatna na jarowizację.
Labrador – kulista, jasnożółta odmiana zimotrwała, przeznaczona do spożycia bezpośredniego, na pęczki i z suchą skórką do krótkiego przechowywania.
Nevix – cebula Nevix to odmiana bardzo wczesna, kulista o wysokiej zimotrwałości i odporności na patogeny. Cebule białe z przeznaczeniem na sprzedaż pęczkową, do obierania i z suchą łuską.
Senshyu yellow – plenna i mrozoodporna dymka. Cebule złociste, lekko spłaszczone, z możliwością długiego przechowywania.
Sonic – cebula ozima Sonic przeznaczona na zbiory pęczkowe. Bardzo wczesna, dobrze znosi zimowanie, cebule okrągłe, jasnożółte.
Swift – odmiana wczesna, plenna o dobrej zimotrwałości. Przeznaczona na zbiory letnie z zaschniętą łuską, cebule kuliste, żółte.
Winteria – cebula Winteria jest odporna i plenna. Przeznaczona do bezpośredniego spożycia, na pęczki i z suchą skórką. Cebule okrągłe, złociste.
Wolf F1 – średnio wczesna, odporna na choroby, mróz i jarowizację. Przeznaczona do spożycia bezpośredniego, na pęczki i z suchą łuską.
Cebula zimowa to warzywo odpowiadające na zapotrzebowanie na świeże cebule. Uprawa nie jest łatwym zadaniem, jednak przy zapewnieniu odpowiednich warunków, to jest odpowiednich parametrów gleby, można liczyć na wysokie plony. Plantacje cebuli zagrożone są atakami wciornastka, rozwojem choroby grzybowej i zachwaszczeniem. Profilaktykę w dużej mierze stanowi płodozmian. Dla powodzenia uprawy niezwykle ważny jest odpowiedni termin wysiewu.
Powiązane artykuły:
- Cebula – co warto wiedzieć o tym warzywie?
- Uprawa cebuli — o czym należy pamiętać, by efekty były satysfakcjonujące
- Odmiany czosnku — jakie uprawia się w Polsce?
- Choroba cebuli – jak ją rozpoznać i zwalczać?
- Nawożenie cebuli – w jaki sposób poprawić plon cebuli ozimej? Nawozy wieloskładnikowe stosowane w uprawie