Vicia faba, czyli dobrze znany bób uprawiany był od dawnych czasów w basenie Morza Śródziemnego. Mimo to może on być z powodzeniem uprawiany w chłodniejszym klimacie w ogródku warzywnym. Warto mieć go na swojej działce, a nawet w przydomowym ogródku. Nasiona bobu spożywane są po obróbce termicznej. Są niezwykle pożywne – zawierają duże ilości dobrze przyswajalnego białka roślinnego, dlatego są ważnym elementem diety osób ograniczających mięso. Dostarczają także cennych minerałów i witamin z grupy B, a także C oraz A. Należy też wspomnieć o tym, że są one niskokaloryczne i bogate w błonnik. Poznaj podstawy pielęgnacji, nawożenia i podstawowych chorób oraz szkodników tej rośliny.
Uprawa bobu – kiedy zacząć sadzenie?
Bób jest rośliną jednoroczną. To jedno z warzyw, które można stosować jako przedplon. Jak wszystkie gatunki roślin motylkowatych, dostarcza on do gleby azot – pierwiastek niezbędny do życia i wzrostu. Tutaj warto wspomnieć o tym, aby nie sadzić bobu w jednym miejscu rok po roku, najlepiej jest stosować go na przemian z innymi rodzajami roślin. Odpowiednia pora na siew bobu lub jego sadzenie to przełom zimy i wiosny.
Mrozoodporność – cecha charakterystyczna bobu
Większość roślin motylkowych charakteryzuje się odpornością na ujemne temperatury. Z tego powodu nie musisz czekać z rozpoczęciem uprawy, aż minie ryzyko wiosennych przymrozków. Wysiew bobu do gruntu można przeprowadzić już na przełomie lutego i marca. Jeśli chcesz zaoszczędzić nieco czasu i wcześniej zacząć zbiory, warto skorzystać z uprawy bobu z rozsady. Powinny kiełkować jeszcze w lutym. Młode rośliny są gotowe do przesadzenia na docelowe miejsce wczesną wiosną.
Wczesna wiosna – najlepsza pora na sadzenie
Sadzonki bobu najlepiej jest wsadzać do gruntu nie później niż do połowy marca. Nawet młode rośliny wykazują odporność na przymrozki, dlatego można je sadzić już nawet w ostatnim tygodniu lutego. Gdy w tym okresie występują wyjątkowo niskie temperatury, pamiętaj o przykrywaniu grządki, aby ochronić warzywa przed przemarznięciem. Jak to zrobić? Zagony z bobem można osłaniać folią lub agrowłókniną.
Zachowanie odpowiednich odstępów między roślinami
Z uwagi na to, że bób jest dużą rośliną, warto uwzględnić jego ostateczną wielkość już podczas sadzenia. Nasiona wysiewaj gniazdowo na głębokości około 6 cm i w odległości około 15 cm od siebie. Pamiętaj również o zachowaniu odpowiedniego odstępu, jeśli korzystasz z gotowej rozsady.
Pielęgnacja bobu – jakie zabiegi stosować?
Co zrobić, aby z powodzeniem uprawiać bób? Oprócz wspomnianego wyżej okrywania rozsady, w pielęgnacji bobu warto zwracać uwagę na kilka innych zabiegów. Idealne dla bobu stanowisko to nasłonecznione miejsce. Gleba powinna być wilgotna i próchniczna. Można zastosować kompost. W uprawie warzywo to nie jest zbyt wymagające.
Usuwanie chwastów podstawą pielęgnacji młodych roślin
Istotnym zabiegiem, zwłaszcza na początku, jest odchwaszczanie. Dzięki temu młode rośliny nie zostaną zagłuszone przez dzikie gatunki. Do usuwania chwastów można użyć motyczki lub pazurków. Przy niewielkiej uprawie najlepiej jednak robić to ręcznie, aby nie uszkodzić delikatnego systemu korzeniowego i liści młodych siewek.
Ogławianie i wiązanie do tyczek
Ogławianie roślin to usuwanie 2-4 cm pędu wierzchołkowego rośliny. Kiedy najlepiej to robić? Odpowiedni moment jest wtedy, gdy bób zawiązał kilka pierwszych strąków, ale nadal jest w fazie kwitnienia. Ten zabieg najlepiej jest wykonywać podczas suchej i wietrznej pogody, aby zapobiec wystąpieniu zakażeń grzybowych. Ogławianie przyspiesza zawiązywanie strąków i pomaga chronić roślinę przed mszycami. Dorosłe rośliny warto także wiązać do podpór, aby się nie połamały i nie kładły na ziemi, gdy zaczną obficie plonować.
Utrzymywanie gleby w dobrej kondycji
Spulchnianie ziemi pomiędzy zagonami umożliwia lepszą aerację i zapobiega powstawaniu zbitej warstwy. Bób należy podlewać regularnie i obficie. Do weryfikacji stanu nawodnienia można używać specjalnego miernika wilgoci.
Nawożenie roślin strączkowych – o czym trzeba pamiętać?
Podstawowe składniki, których należy dostarczyć roślinom, to potas, fosfor i magnez. Przed rozpoczęciem uprawy dobrze jest poddać glebę analizie pod kątem tych pierwiastków. Stosuj nawozy w formie jedno- lub wieloskładnikowych preparatów. Ogromnym atutem bobu jest fakt, iż sam produkuje on duże ilości azotu, dlatego nie ma potrzeby dodatkowego nawożenia preparatami z tym składnikiem. Oprócz nawozów mineralnych poleca się stosowanie nawozów organicznych, jak obornik, kompost, nawozy zielone lub humus. Warto zadbać o odpowiedni odczyn gleby. Dla bobu pH podłoża powinno wynosić między 6,5 a 7,0.
Choroby i szkodniki warzyw: mszyce
Nieumiejętne ogławianie rośliny może spowodować infekcję grzybiczą, szczególnie wtedy, gdy wykonywane jest w deszczową pogodę. Chorobom sprzyja też zbyt bliskie sadzenie, ponieważ rośliny znajdują się wtedy w ścisku, a liście i pędy mogą ulec uszkodzeniu. W uprawie czasem występują choroby takie, jak rdza bobu, którą można poznać po charakterystycznych rdzawych plamach na liściach.
Poza tym bób bywa ofiarą roślinożernych owadów. Głównym szkodnikiem upraw bobu jest mszyca. W przypadku inwazji tego uciążliwego stworzenia można zastosować intensywny prysznic, który pomoże strącić owady z liści roślin. Bób atakuje także strąkowiec bobowy – znany szkodnik żerujący na liściach i pędach roślin strączkowych.
Odmiany bobu polecane do uprawy działkowej
Różne odmiany bobu polecane do uprawy amatorskiej odznaczają się prostą pielęgnacją i niewielkimi wymaganiami. Do przydomowego ogródka szukaj roślin obficie owocujących, o znacznej odporności na mróz. Poniżej prezentujemy niektóre z nich:
· Witkiem Manita – bardzo wczesna odmiana polecana do upraw przyspieszonych, rośliny osiągają około 130 cm wysokości. Nasiona są duże i jasne. Warzywo odznacza się dużą odpornością na przymrozki;
· Figaro – bardzo wczesna odmiana osiągająca nieco ponad 1 m wysokości. Charakteryzuje się obfitym kwitnieniem, wytwarzane nasiona mają kolor kremowo-biały;
· Bizon – wczesna odmiana osiągająca około 80 cm wysokości. Dobra odporność na mróz. Nasiona Bizona są seledynowobiałe;
· Windsor Biały – średniopóźna odmiana osiągająca około 1 m wysokości o zielonkawobiałych nasionach.
Przy zakupie nasion zwróć też uwagę na odporność na popularne choroby i szkodniki bobu. Optymalna temperatura dla tego warzywa to 18-22 stopnie Celsjusza. Jeśli masz nieco więcej miejsca, warto zainwestować w co najmniej dwie różne odmiany rozpoczynające wegetację wcześniej, a także odmiany o późnym owocowaniu. Dzięki temu przez cały sezon wegetacyjny będziesz mieć świeże strąki bobu ze zdrowymi nasionami w swoim ogrodzie.
Wyjątkowo pożywne i smaczne warzywo, jakim bez wątpienia jest bób, to jedna z roślin, które warto mieć na swojej działce. Już wczesną wiosną możesz rozpocząć swoją uprawę, aby latem móc cieszyć się zdrowymi smakołykami prosto z grządki.