Kwestia tego, ile rośnie choinka bożonarodzeniowa, jest istotna dla coraz większej liczby rolników. Dane pokazują, że w dobrych latach sprzedaż drzewek na święta może przynosić nawet 8 tys. € z każdego hektara uprawy! Poznaj bliżej aspekty biznesowe i specyfikę pracy na plantacjach!
Każdego roku do polskich domów trafia ponad 6 mln żywych choinek. Większość świątecznych drzewek w marketach i na targowiskach pochodzi z plantacji rolniczych. Hodowcy często tworzą stanowiska do sprzedaży bez pośredników, w pobliżu miejsca uprawy choinek. Różne gatunki drzew iglastych mają różne cechy i wymagania glebowe. Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, ile rośnie choinka – zwykle właściciele plantacji odnotowują pierwsze zyski po 6–8 latach od sadzenia. Roczny przyrost. Trzeba pamiętać, że na rentowność choinkowego biznesu wpływają stałe wahania cen. W jednym roku można sprzedawać świerki w hurcie po 30–50 zł/szt., a w kolejnym wzrost podaży i inne zmienne mogą ukształtować ceny hurtowe na poziomie 5 zł/szt.
To, jak szybko i ile rośnie choinka, zależy od wielu czynników
Choinki rosną wzwyż o kilkadziesiąt centymetrów w ciągu roku – rozrastają się też na boki. Plantator nie może pozostawić drzewek samych sobie. Choinka musi zmieścić się do domu/mieszkania (razem z ozdobą na czubie!), a zarazem nie powinna zajmować zbyt dużo miejsca. Jak mówią hodowcy – bez przycinania i formowania 1–2 razy do roku drzewko po zdjęciu siatki zajmowałoby pół salonu. Trzeba też pamiętać o tym, by nawozić ziemię, kosić trawę i spryskać rośliny środkami chwastobójczymi.
Nie można przeznaczać kilkuletnich choinek do ścięcia i sprzedaży od razu po tym, jak naturalnie osiągną optymalną wysokość, czyli ok. 2 metry – końcowi odbiorcy mają coraz większe wymagania względem koloru i gęstości igliwia czy regularnego kształtu gałęzi. A na osiągnięcie potrzebnych parametrów i estetyki trzeba trochę poczekać. Na to, jak i ile rośnie choinka, wpływają m.in.:
- gatunek, odmiana użyta do nasadzeń;
- jakość sadzonek;
- parametry gleby;
- pogoda, warunki atmosferyczne.
Biznes choinkowy. Najpopularniejsze, żywe drzewka bożonarodzeniowe to świerki i jodły
Świerk pospolity to jedno z najczęściej spotykanych drzew w europejskich lasach. Niektóre okazy „na wolności” dorastają do ponad 50 metrów. Ile rośnie choinka tego gatunku? W pierwszych latach roczny przyrost świerka jest bardzo wolny, z czasem przyspiesza do ok. 30 centymetrów na rok – wycinkę przeprowadza się najczęściej po 6–7 latach od zasadzenia. Czasami na produkt handlowy trzeba poczekać nieco dłużej. Do założenia plantacji choinek wystarczy ziemia klasy V lub VI. To odmiana tania i stosunkowo prosta w uprawie, ale cechują ją dość szybko opadające igły. Podobne parametry wzrostowe ma świerk srebrny (kłujący) z Ameryki Północnej, którego igliwie o charakterystycznej barwie ma większą trwałość i wytrzymałość.
Za najbardziej ekskluzywne (i wartościowe) drzewko na święta uchodzi jodła kaukaska. W naturalnych warunkach dorastają do ok. 60 m i żyją nawet 500 lat. Bożonarodzeniowa choinka z szyszki takiego giganta w sprzedaży detalicznej osiąga ceny od 80 do ponad 200 zł. Odpowiednie warunki podłoża to ziemia klasy IV i odczyn 4,0–5,5 pH. Niektórzy hodowcy uważają, że lepiej, gdy ziemia jest słabsza – wtedy drzewko rośnie wolniej, co ułatwia pielęgnację i formowanie. W porównaniu ze świerkami jodły dużo gorzej znosi mrozy. Potrzebuje też dość obfitych opadów, przynajmniej 1000 mm rocznie. Dlatego polskie plantacje jodłowe działają głównie w północno-zachodniej części kraju, na wybrzeżu – tam, gdzie jest cieplej i bardziej wilgotno.
Inne drzewa na plantację choinek świątecznych
Hodowle bożonarodzeniowych drzewek wykorzystują też inne gatunki. Na obsadę choinek składają się także:
- jodła kalifornijska;
- jodła koreańska;
- sosna czarna;
- sosna pospolita;
- świerk serbski.
Ile rośnie choinka od sadzonki do 2 m wysokości – przykład jodły kaukaskiej
Większość jodeł kaukaskich pokonuje bardzo długą drogę, zanim trafi na Boże Narodzenie do Polski. Najpierw trzeba zebrać szyszki. Duża część nasion pochodzi z Gruzji – pozyskuje się je ręcznie z dorodnych i wiekowych, starannie wyselekcjonowanych drzew. Zbieracze często muszą wspiąć się na ponad 20 metrów, by dotrzeć do odpowiednich szyszek. Następnie nasiona trafiają do szkółek, najczęściej w Danii, gdzie przez ok. 3 lata rozwijają się w gotowe do sprzedaży sadzonki.
Stamtąd młode pędy trafiają do rolników i hodowców w Polsce. Potem pozostaje „tylko” odpowiednio pielęgnować i formować choinki przez 6–8 lat. Hodowlana jodła kaukaska rośnie średnio przez ok. 10 lat, zanim osiągnie wysokość 2 metrów oraz pożądany kształt i gęstość igliwia. Plantatorzy często muszą spowalniać pionowy wzrost drzewek. Wykorzystuje się do tego różne substancje chemiczne dodawane do nawozów oraz cięcia mechaniczne. W porównywalnym czasie dzikie okazy urosłyby do ok. 3 m.
Jeśli rolnik chce co roku sprzedawać choinki na święta, musi odpowiednio podzielić pole
Skoro na „plon” trzeba czekać ok. 6–8 lat, to na tyle samo fragmentów należy wydzielić. Każdego roku do obsady będzie jedna część pola, a miejsca po wycince należy poddać rekultywacji od listopada do marca – kolejne sadzonki można posadzić wiosną lub w połowie października. Pierwszy termin wiąże się z ryzykiem suszy, jesienią trzeba uważać na przymrozki. Niektórzy plantatorzy dzielą ziemię na więcej części, by jedna zawsze leżała ugorem. Kolejna kwestia to sprzedaż drzewek ciętych lub w doniczkach. To drugie rozwiązanie jest bezpieczniejsze – niesprzedane choinki można jeszcze uratować. Drzewa cięte bez doniczek nadadzą się tylko na kompost lub odsprzedaży na biomasę.
Drzewka mogą rosnąć szybciej, jeśli będą miały więcej miejsca i składników mineralnych dla siebie. Czasami optimum wynosi 1 metr kwadratowy dla pojedynczej choinki, w innych warunkach najlepiej sadzić jedno drzewko na każde 2 m² – dużo zależy od potrzeb wybranego gatunku. Średnio jednym hektarze wyrasta ok. 6,5 tys. sztuk, z czego 1 tys. każdego roku trafia do punktów sprzedaży choinek. Nie należy zapominać o ogrodzeniu plantacji. Dzikie zwierzęta mogą szybko zniszczyć tak świeże sadzonki, jak i kilkuletnie drzewa tuż przed wycinką. To, ile rośnie choinka, jest tylko jedną z wielu kwestii, które należy wziąć pod uwagę przed rozpoczęciem hodowli na dużą skalę.