Uprawa owsa w polskich warunkach nie powinna sprawić trudności. To bardzo mało wymagająca roślina o wysokiej wytrzymałości. Przemysł spożywczy ceni owies za dobrze przyswajalne białko. Zobacz, co każdy rolnik powinien wiedzieć o plantacji owsa!
Owies to zboże pochodzące od owsa płonnego i głuchego. Roślina ta jest obok pszenicy i żyta jednym z najczęściej uprawianych rodzajów zboża w naszym kraju. Owies to jedyne zboże uprawiane w Polsce, którego wersja ozima nie jest w produkcji ze względu na jej słabą odporność na zimno. W Polsce uprawy owsa zajmują około 500 tysięcy hektarów. Uprawa owsa odbywa się głównie w celach paszowych, ale też i spożywczych. Z owsa powstają kasze, płatki oraz mąki. Jest to ciekawy sposób zagospodarowania ziemi w gospodarstwie rolniczym.
Owies – charakterystyka
Owies to roślina samopylna, która jest mało wrażliwa na wilgotnienie. Jest również odporna na wyleganie, przewracanie oraz łamanie. Owies jest wysoce konkurencyjny w stosunku do chwastów, co oznacza, że zostawia on bardzo dobre stanowisko pod następne uprawy.
Wymagania glebowe, temperaturowe i klimatyczne owsa
Owies ma niskie wymagania cieplne. Nasiona kiełkują już w temperaturze 3°C. Temperatura krzewienia to od 6 do 12°C, z kolei temperatura do następnego etapu rozwoju to około 16°C. Roślina jest odporna na wiosenne przymrozki do -8°C. Owies pobiera dużo wody, więc przed wysiewem ziemia powinna mieć dużą wilgotność. Najlepszymi glebami do zasiewu są kompleksy żytnie oraz owsiano-pastewne. Odczyn gleby powinien wynosić od 5,5 do 6,5 w skali pH. Jeżeli chodzi o przedplony, to owies radzi sobie dobrze po wielu gatunkach roślin, ale szczególnie dobrze rośnie po burakach cukrowych, ziemniakach, kukurydzy oraz roślinach strączkowych. Owies może być częścią płodozmianu.
Uprawa przedsiewna
W okresie przedsiewnym należy przygotować grunt za pomocą agregatu uprawowego do głębokości 5 centymetrów. Jeżeli podłoże zostanie wzruszone zbyt głęboko, to może być utrudnione podsiąkanie wody, co sprawi, że wzrost rośliny będzie utrudniony, a ostateczne plonowanie mniejsze od zakładanego.
Kiedy siać owies?
Niezależnie od odmiany tego zboża należy je siać bardzo wcześnie. Dzięki temu roślina odpowiednio zmagazynuje wilgoć, a niskie temperatury nie wpłyną na jej ukorzenienie się. Zwykle owies siany jest między 15 marca a 10 kwietnia. Powinno to być zboże siane najwcześniej ze wszystkich zbóż jarych, powinno się wysiewać je zaraz po obeschnięciu ziemi. Każdy dzień zwłoki w siewie może doprowadzić do zmniejszenia plonu. Termin siewu jest bardzo ważnym aspektem, by osiągnąć odpowiednie zyski.
Owies – nawożenie
Owies nie jest wymagający, jeżeli chodzi o nawożenie. Tak jak przy większości zbóż podstawą są nawozy oparte na azocie, potasie i fosforze. Sypanie nawozu w okresie przedsiewnym sprawi, że końcowy plon będzie większy, a ziarna owsa będą miały lepszą strukturę. Wykonuje się to od 2 do 4 tygodni przed siewem. W uprawie owsa dobrze sprawdzają się saletra amonowa oraz saletrzak.
Kiedy nawozić owies?
Nawozy fosforowe stosuje się późną jesienią, potasowe najlepiej sypać wczesną wiosną, jest on bardziej mobilny niż inne nawozy, więc istnieje szansa jego wymycia, jeżeli zbyt długo będzie w glebie. Do owsa stosować można również magnez. Wapnowanie powinno się wykonywać regularnie. Owies jest szczególnie wrażliwy na niedobór manganu, dlatego warto zastosować nawozy zawierające ten pierwiastek.
Ochrona fitosanitarna owsa
Owies wykazuje dużą konkurencję w stosunku do chwastów, zawdzięcza to szybkiemu rozwojowi, który nie pozwala innym roślinom na ukorzenienie się. Część zachwaszczenia można wyeliminować przez bronowanie. Herbicydy stosowane są w przypadku dużego zachwaszczenia w stadium 5–6 liści do końca krzewienia. Owies jest zbożem wysoce odpornym na patogeny. Roślina może być atakowana przez kilka rodzajów szkodników:
- mszyce;
- pryszczarkę zbożowca;
- skrzypionki;
- ploniarkę zbożową.
Insektycydy stosuje się w momencie przekroczenia progu ekonomicznej szkodliwości działania danego szkodnika.
Uprawa owsa – zbiory
Zbiory rozpoczynają się zazwyczaj około 20 lipca i trwają do połowy sierpnia. Terminy te są jednak orientacyjne. Ostatecznie wszystko zależy od pogody, możliwości czasowych i sprzętu. Owies nie dojrzewa równomiernie, pierwsze są wiechy na głównych pędach, zbyt szybki zbiór może wiązać się z dużą wilgotnością i niedojrzałością pozostałych części zboża. Prawidłowy zbiór powinien rozpocząć się, kiedy ziarno osiąga pełną dojrzałość, dzięki temu plon będzie zmaksymalizowany, a jego jakość wysoka. Słoma owsiana używana jest w ziołolecznictwie.
Czy warto uprawiać owies?
Ceny owsa są najczęściej niższe niż pozostałych zbóż, ale w końcowym rozrachunku on też przyniesie zyski. Największą zaletą są niskie wymagania glebowe tego zboża oraz jego wymagania termiczne. Wszystko składa się na to, że uprawa owsa jest po prostu tańsza. Trzeba jednak zwrócić też uwagę na wysokie wymagania wodne i stosunkowo niskie plony w porównaniu do innych zbóż.
Uprawa owsa jest dosyć łatwym zajęciem. Natura tego zboża sprawia, że nadaje się do uprawy na słabszych, ale dobrze nawodnionych polach. Jeżeli jesteś właścicielem gospodarstwa, to warto zainteresować się hodowlą właśnie tej rośliny.