Nie każdy wie, jak wprowadzić płodozmian w warzywniku, a przecież to wygodne i praktyczne. Warto poznać, jakich zasad powinno się trzymać w uprawie roślin.
Płodozmian i zmianowanie wpływają na plony z ogrodu warzywnego i uprawy rolnicze. Może zauważasz, że plony z twojego ogrodu są z roku na rok słabsze? Jeśli tak, to artykuł idealny dla ciebie, z którego dowiesz się o zmianowaniu oraz płodozmianie. Będziesz miał okazję sprawdzić, jak wygląda przykładowy płodozmian.
Co to jest płodozmian i zmianowanie?
Zmianowanie i płodozmian są to określenia, których używa się wymiennie, jako że zasady, które się stosuje w jednym i drugim sposobie są takie same. W przypadku płodozmianu i zmianowaniu rośliny należy uprawiać w zagonach, a w trakcie sezonu wegetacyjnego przez kilka lat na tej samej rabacie wymienia się gatunki roślin, wprowadzając je ściśle według wcześniej opracowanego planu. Płodozmian planowany jest na wiele lat z góry i najczęściej dotyczy większych powierzchni uprawnych. Zmianowanie zaś jest mniejszą formą płodozmianu, gdzie uprawy prowadzi się w przydomowych ogrodach (warzywnikach). Płodozmian oznacza zmianę miejsca uprawy kwiatów, warzyw lub pozostałych roślin, zmiana zaś powinna występować w każdym roku, przez co płodozmian trzeba zaplanować na kilka lat do przodu.
Dlaczego warto wprowadzać płodozmian w uprawach?
Płodozmian ogranicza występowanie chorób i szkodników oraz umożliwia optymalne wykorzystanie przestrzeni. Jest też bardzo korzystnym dla struktury gleby. Podstawową zasadą stosowania płodozmianu jest unikanie roślin pochodzących z tej samej rodziny botanicznej na tym samym stanowisku w kolejnych latach. Zakłada się, że przerwa w uprawie tej samej rośliny powinna trwać nie mniej niż 4 lata. Zdecydowanie taka przerwa ogranicza występowanie zarówno chorób, jak i szkodników. Warto dodać, że formy przetrwalnikowe szkodników pod postacią jaj lub w przypadku chorób zarodków grzybów potrafią w glebie wytrwać kilka lat. Dlatego też bez koniecznych zmian upraw, narazimy rośliny na infekowanie szkodnikami i grzybami. Płodozmian jest więc bardzo zasadny. Reasumując, jeśli w danym roku sadzimy na przykład dynię, to wszystkie rośliny z tej rodziny należy w kolejnych latach posadzić w innych miejscach. To samo tyczy się warzyw kapustnych oraz wszystkich innych.
Jakimi zasadami płodozmianu oraz zmianowania powinno się kierować?
Zasady płodozmianu i zmianowania mniej więcej kształtują się tak:
- naprzemiennie uprawiamy po sobie gatunki z różnymi wymaganiami pokarmowymi, czyli te z dużymi wymaganiami z tymi, którym wystarcza mniej składników pokarmowych;
- nie uprawiamy roślin ze sobą spokrewnionych, dzięki temu zapobiegniemy chorobom i szkodnikom. Dobrym przykładem są tu rośliny kapustne, gdzie istnieje bezpośrednie niebezpieczeństwo przenoszenia przetrwalników kiły kapusty, gdzie pierwotniak Plasmodiophora brassicare atakuje ponad 200 różnych gatunków, a jego lokalizacja znajduje się głównie w podziemnych częściach rośliny;
- planować należy uprawy w taki sposób, aby po sobie nie występowały gatunki wydzielające dla siebie niekorzystne substancje mające wpływ na zahamowanie rozwoju oraz wzrostu (zjawisko allelopatii);
- na zmianę planujemy uprawę warzyw korzeniowych o głębokim systemie korzeniowym z płytko się korzeniącymi roślinami;
- nie powinno się zapominać o terminach siewu, jak i sadzenia oraz zbiorów;
- warto uprawiać rośliny motylkowe, takie jak groch, bób, fasola, szczególnie wtedy, kiedy wcześniejsze sadzenie dotyczyło roślin pobierających dużą ilość składników pokarmowych z gleby. Rośliny motylkowe wzbogacają glebę w azot.
Co to jest uprawa współrzędna?
Dzięki uprawie współrzędnej rośliny wpływają stymulująco na siebie i czerpią korzyści z sąsiedztwa. Uprawa ta polega na posadzeniu wielu gatunków roślin na tym samym stanowisku. Metoda ta jest najbardziej naturalna, ponieważ właśnie w naturze występują obok siebie różne gatunki. Różnorodność gatunkowa świetnie wpływa na życie w glebie, która to staje się zdrowsza, a procesy w niej zachodzące prowadzą do jej równowagi. Taki sposób uprawy jest trudniejszy, ponieważ należy sadzić rośliny, które będą dla siebie nawzajem wsparciem, na przykład zacieniając gatunki lubiące mniej promieni słonecznych lub osłaniając od wiatru te, które tego potrzebują. Odpowiedni dobór roślin wymaga więc od ogrodnika lub rolnika wiedzy w tej dziedzinie.
Dzięki uprawie współrzędnej:
- ogród będzie bardziej urozmaicony;
- nie będą zachodziły przerwy na zmiany roślin sprzyjające rozwojowi chwastów;
- powierzchnia uprawy będzie pokryta przez cały sezon upraw;
- gleba zachowa należytą strukturę;
- gleba będzie odpowiednio wilgotna;
- zachowana zostanie także równowaga ekologiczna.
W jaki sposób wprowadzić płodozmian?
Płodozmian powinien zostać wprowadzony w ogrodzie podzielonym na kwatery, dzięki czemu ułatwi to zmianę miejsca uprawy dla poszczególnych gatunków warzyw w kolejnych latach. Jeśli podzieli się miejsce upraw na cztery kwatery, można przykładowo wykorzystać je w następujący sposób:
- I KWATERA – przeznaczenie rośliny strączkowe;
- II KWATERA – z przeznaczeniem na warzywa kapustne;
- III KWATERA – dla warzyw korzeniowych;
- IV KWATERA – dla pozostałych roślin, na przykład dla pomidorów.
W każdym następnym roku zmienić trzeba miejsce dla odpowiedniej grupy warzyw, zwracając szczególną uwagę na ich zapotrzebowanie na składniki odżywcze.
Nawożenie w przypadku płodozmianu
Niektóre z roślin mają większe zapotrzebowanie na składniki odżywcze i potrafią wyczerpać je w pierwszym roku uprawy. W kolejnym roku trzeba wybrać rośliny, które nie mają tak wielkich potrzeb, kiedy jednak przeprowadzi się nawożenie, trzeba wybrać warzywa wymagające. Do takich warzyw zaliczyć można:
- seler;
- ogórki;
- dynię;
- kapustę.
Do warzyw średnio wymagających podciągnąć można warzywa:
- korzeniowe;
- cebulowe;
- psiankowate.
Najmniejsze potrzeby pokarmowe mają warzywa:
- liściowe;
- strączkowe.
By ułatwić w kolejnych latach nasadzenia, warto rozpisać je sobie na kartce, tak by w przyszłym roku nie pogubić się, co było uprawiane na którym stanowisku. Dobrze pomyśleć też o przedplonach, które pomogą lepiej wykorzystać przestrzeń w warzywniku. Na przykład posadzenie wczesną wiosną sałaty lub rzodkiewki.
Powiązane artykuły:
- Sporysz – przetrwalnik grzyba buławinki czerwonej. Zwalczanie w uprawach żyta i traw. Zagrożenie zatrucia sporyszem
- Cebula zimowa. Polecane odmiany, wymagania i uprawa cebuli ozimej
- Ceny bydła – rok 2024 pod znakiem spadków cen. Jakie są prognozy na kolejne miesiące?
- Choroby czosnku – jak je rozpoznać i zwalczać w uprawie rośliny?
- Choroby grzybowe zbóż – objawy, leczenie i zapobieganie