Jeśli chodzi o jęczmień, uprawa bywa wymagająca. Rośliny muszą być prawidłowo nawożone, ponieważ są wrażliwe na niedobory wody i składników mineralnych w glebie. W artykule znajdziesz wszystkie informacje związane z uprawą jęczmienia ozimego i jarego.
Jęczmień stanowi piąte co do wielkości uprawy na świecie. Najczęściej wybierany jest jęczmień zwyczajny, choć w sumie istnieje do 40 gatunków traw jednorocznych oraz trwałych. Zboże to cieszy się również uznaniem wśród polskich rolników. Jeśli chodzi o jęczmień, uprawa może być wymagająca, ale przy odpowiednim nawożeniu i dobrej glebie nie powinna sprawiać większych problemów. Warto jednak dowiedzieć się nieco więcej na temat od mian ozimych, a także jarych. Obie są w Polsce popularne, ale z różnych powodów.
Uprawa jęczmienia. Informacje wstępne
Jęczmień zwyczajny, który stanowi podstawę światowych upraw, znajduje zastosowanie jako podstawowy surowiec do produkcji słodu jęczmiennego wykorzystywanego w browarnictwie. Wykorzystuje się go w procesie produkcji szkockiej oraz irlandzkiej whisky. Produkuje się z niego również kasze. Stanowi ważną roślinę pastewną. Bywa często wybierany przez rolników z powodu krótkiego okresu wegetacji – wynosi on około 90 dni – a także możliwości uprawiania w chłodniejszym klimacie. Dostępne są również specjalne odmiany jęczmienia, które wegetują przez zaledwie 55 dni. Niektóre odmiany tego zboża są roślinami ozdobnymi.
Jęczmień – uprawa odmian ozimych. Wszystko, co musisz wiedzieć
Jęczmień ozimy cechuje się, zaraz obok pszenicy, największym potencjałem plonotwórczym. Wcześnie dojrzewa oraz schodzi z pól, co sprawia, że łatwiej o dobrą organizację żniw – również w kontekście wyboru przed- i poplonów. Co równie ważne, jęczmień ma największą pośród popularnych zbóż tolerancję na suszę, co w polskim klimacie jest niezwykle cenne. Jęczmień jest jednak wrażliwy na jakość gleby.
Wybór gleby
Jeśli chodzi o jęczmień, uprawa możliwa jest na różnych glebach, ale odmiany ozime najlepiej rozwijać będą się na ziemiach kompleksu żytniego bardzo dobrego i dobrego, a także – w przypadku kompleksu pszennego – wadliwego. Kluczem przy uprawie tego zboża jest wybór odpowiedniego przedplonu, czyli takiego, który możliwie szybko zejdzie z pola (żyto i owies, ale nie pszenica). Nie należy ponadto uprawiać jęczmienia po jęczmieniu.
Orka siewna
Orkę siewną rozpocząć należy przynajmniej dwa tygodnie przed terminem siewu. To właśnie zasianie jęczmienia w nieodleżałą glebę jest najczęstszą przyczyną słabego przezimowania. Orka ponadto powinna być przeprowadzona na tyle równo, żeby nie było potrzebne jej dodatkowe bronowanie.
Nawożenie
Jęczmień ozimy wykazuje największą wrażliwość na niedobór fosforu, a także średnia na niedobór potasu w glebie. Nawozy fosforowo-potasowe są zatem w większości przypadków niezbędne, a najlepiej stosować je przed orką siewną. Zalecane ilości to 50-90 kg/ha (P2O5) i 60-120 kg/ha (K2O).
Wskazane jest również przedsiewne stosowanie azotu (nie więcej niż 20 kg N/ha jesienią), a także nawożenie wiosenne w dwóch terminach (2/3 na początku wegetacji i 1/3 w fazie strzelania w źdźbło). Ma to na celu zwiększenie zawartości białka.
W razie potrzeby zaleca się stosowanie nawozów dolistnych. Konieczne jest skontrolowanie jakości gleby przed wysiewem – istotny będzie poziom siarki, fosforu i innych pierwiastków. Koniecznie sprawdź odczyn pH podłoża!
Siew jęczmienia
Ilość wysiewu w przypadku jęczmienia zależy od jakości gleby, ciężaru 1000 ziaren, wybranej odmiany czy w końcu przedplonu. Optymalna głębokość siewu to 3–4 cm, natomiast rozstawna 10–12 cm. Pamiętaj, że głębokość siewu nie wpływa na przezimowanie.
Choroby
W uprawie jęczmienia ważne są wiosenne zabiegi pielęgnacyjne. Po zimie pojawić może się pleśń, dlatego zalecane jest bronowanie. W określonych przypadkach problemem mogą być chwasty. Wśród chorób jęczmienia ozimego wymienia się najczęściej:
- żółtą wirusowa karłowatość jęczmienia (przenoszona przez mszyce);
- pasiastość liści jęczmienia;
- plamistość siatkowa jęczmienia
Jęczmień – uprawa odmian jarych. Siew, nawożenie, zagrożenia
Uprawa jęczmienia jarego to proces zbliżony do tego opisanego powyżej. Różnicą są oczywiście odmiany, a także terminy konkretnych wykonywanych na polach czynności. Odmiany jare często nazywane są jęczmieniem browarnym, ponieważ wiele upraw powstaje w związku z dostarczeniem surowców producentom piwa.
Wymagania glebowe
Słabo rozwinięty system korzeniowy oraz krótki okres wegetacyjny sprawiają, że jęczmień ozimy ma dość duże wymagania glebowe. Najlepsze będą podłoża gliniaste, pylaste oraz lessowe. Jeśli natomiast chodzi o przedplony, to polecane są okopowe, oleiste, ale i owies oraz pszenica.
Nawożenie
Jeśli chcesz uzyskać wysoki plon, niezbędne będzie nawożenie. W przypadku jęczmienia kluczowe będzie wsparcie azotem oraz fosforem. W przypadku upraw z myślą o browarnictwie, wykorzystanie azotu powinno być mniejsze, niż upraw paszowych (przy tych stosuje się nawet mocznik).
Zalecane jest trzyfazowe nawożenie dolistne, które będzie miało pozytywny wpływ na jęczmień. Uprawa będzie dużo bardziej okazała, a rośliny zyskają odporność na niskie temperatury. Taka forma wsparcia roślin wpłynie również pozytywnie na prawidłową barwę liści, co w przypadku tego zboża jest bardzo ważne.
Wysiew jęczmienia jarego
Planowanie siewu ziaren jęczmienia zależy od regionu Polski. Podział jest następujący:
- połowa marca – środkowo–zachodnia część kraju;
- trzecia dekada marca – centralna Polska oraz Małopolska;
- przełom marca i kwietnia – Pomorze Środkowe, Warmia, północne Mazowsze i Podlasie;
- pierwsza dekada kwietnia – Mazury i Suwalszczyzna.
Głębokość siewu to około 3 cm, natomiast rozstaw rzędów od 13 do 15 cm.
Prawidłowe wykorzystanie materiału siewnego, krzewienie, wyleganie i w końcu wzrost są istotnymi procesami uprawy jęczmienia. Zboże to, choć plony ziarna mogą być okazałe, ma stosunkowo duże wymagania glebowe. Ich spełnienie nie zawsze jest możliwe, dlatego niezbędne jest wsparcie – metodami naturalnymi oraz chemicznymi. Planowanie w przypadku upraw zarówno odmian jarych, jak i ozimych jest kwestią priorytetową.