Rośliny okopowe, zwane też warzywami okopowymi, są licznie uprawiane w Polsce. Wszystko dlatego, że często lądują na polskich stołach. Oczywiście najbardziej znane są ziemniak i marchew, ale to niejedyne gatunki, które warto znać.
Rośliny okopowe stanowią źródło pożywienia tak dla ludzi, jak również dla zwierząt gospodarskich i dzikich. Choć mogłoby się zdawać, że pod kątem plonów wszystkie gatunki są takie same, nie jest to do końca prawda. Poznaj ich klasyfikację i ogólną charakterystykę.
Warzywa okopowe – definicja
Pod pojęciem roślin okopowych kryją się wszystkie te rośliny uprawne, które węglowodany, czyli dwucukry i cukry proste, mają skumulowane w bulwie albo korzeniu. Te węglowodany są dla roślin substancjami zapasowymi. To właśnie z ich powodu wszystkie warzywa okopowe są tak świetnym źródłem pożywienia dla organizmów żywych.
Rośliny okopowe – klasyfikacja
Wszystkie warzywa okopowe dzielą się według plonu, który oferują, na:
- bulwiaste – w tej kategorii znajdują się topinambur i ziemniak;
- korzeniowe – to szersza kategoria, w której znajdziesz na przykład rzepę, pietruszkę zwyczajną, marchew zwyczajną, brukiew, cykorię i buraka uprawnego.
Dodatkowy podział, między innymi na rodzaje ze względu na przeznaczenie albo odmiany, dokonuje się wewnątrz poszczególnych gatunków. Przykładowo buraki dzielą się na aż cztery kategorie:
- boćwinę – w jej przypadku jadalne są liście;
- buraki cukrowe – służące do pozyskiwania cukru;
- buraki pastewne – służące do produkcji paszy;
- buraki ćwikłowe – służące jako pożywienie dla ludzi, o intensywnie czerwonej barwie.
W obrębie tych rozmaitych klasyfikacji warzywa okopowe mogą mieć zróżnicowane wymagania związane z uprawą.
Charakterystyka roślin okopowych. Jak je uprawiać?
Jak można się domyślać, konkretne gatunki roślin okopowych mają swoje wymagania. Przed rozpoczęciem uprawy musisz się z nimi zapoznać, podobnie jak z odmianami, które oferuje producent. Wszystkie rośliny z tej grupy mają jednak wspólne cechy:
- zaczynają wytwarzać tak zwane spichrzowe korzenie w okresie maksymalnie do 60 dni od rozpoczęcia wegetacji;
- ich częścią uprawną, która plonuje, są elementy podziemne, czyli bulwa lub korzeń;
- mają wysokie wymagania, jeśli chodzi o nawożenie;
- jednocześnie wymagają dość rzadkiej obsady, dzięki czemu można je w wygodny sposób pielęgnować mechanicznie;
- są znane z niskiej jakości przechowywania, zwłaszcza mniej odporne odmiany;
- ich uprawa wiąże się z dużymi stratami w razie niekorzystnych czynników; mogą one wynosić nawet do 70%, co stawia pod znakiem zapytania opłacalność przedsięwzięcia;
- są dość wrażliwe na działanie chorób oraz szkodników.
Rośliny okopowe w gospodarce
Pomimo tych wad nie da się ukryć, że warzywa okopowe stanowią w Polsce jedno z głównych źródeł pożywienia. Dotyczy to zarówno ludzi, jak i zwierząt hodowlanych, np. koni, i dzikich, np. dzików. Rośliny okopowe są cenione jako dobre źródło substancji odżywczych, jednocześnie dostatecznie tanie i dostępne praktycznie dla każdego. Coraz większe znaczenie mają warzywa uzyskiwane w uprawie ekologicznej. Wiele osób woli kupować do swojej kuchni warzywa z pól ekologicznych, dlatego takie uprawy stają się bardziej opłacalne.
Warzywa okopowe to jedne z najpopularniejszych warzyw uprawianych w Polsce. Są cenione z uwagi na smak, a także wartości odżywcze. Zawsze warto jednak wykalkulować, czy ich uprawa faktycznie się opłaca.