Korzeń marchwi znajduje wszechstronne zastosowanie w diecie. Można go spożywać na surowo i po obróbce termicznej. Nadaje się zarówno do bezpośredniego jedzenia, na soki, do gotowania jak i pieczenia. Może być podawana już niemowlętom na samym początku rozszerzania diety. Marchew jest warzywem bogatym w karoten, a także witaminy z grupy B, C, D, E. Jest źródłem kwasu foliowego, wapnia, magnezu, fosforu, żelaza i innych pierwiastków. Wszystko to sprawia, że korzenie marchwi to bardzo ważny składnik diety. Warto spróbować samodzielnej uprawy marchwi, aby zawsze mieć dostęp do świeżych i ekologicznych warzyw.
Na czym polega ekologiczna uprawa marchwi?
Na niewielką skalę można uprawiać marchew w przydomowym ogródku. Najlepiej, gdy jest ona posadzona w sąsiedztwie cebuli, szczypiorku, sałaty, pomidorów lub rzodkiewki. Takie sąsiedztwo zapewnia ochronę przed niektórymi szkodnikami i chorobami upraw. Na przykład, warzywa cebulowe wydzielają substancje chroniące marchew przed mszycami. Odpowiednie skomponowanie gatunków rosnących blisko siebie na grządce pozwala uzyskać duże plony bez konieczności stosowania chemicznych środków ochrony roślin. Jeśli już pojawią się nieproszeni goście, warto postawić na ekologiczne metody zwalczania szkodników.
Jak wybrać stanowisko uprawy marchwi?
Warzywa korzeniowe najlepiej udają się na glebach lekkich, piaszczysto-gliniastych i żyznych, o pH 6,0 do 6,5. Jeśli stosujesz obornik, warto odczekać jeden sezon, zanim zdecydujesz się na uprawę marchwi w tym miejscu. Stanowisko nie musi być bardzo nasłonecznione ani wyjątkowo ciepłe. Marchew z powodzeniem jest uprawiana w naszym klimacie. Optymalna temperatura potrzebna do uprawy warzyw korzeniowych to 15 do 20 stopni Celsjusza.
Kiedy najlepiej rozpocząć wysiew marchwi i jak to robić?
Marchew można wysiewać wprost do gruntu. Najlepiej jest siać marchew od końca marca do początku czerwca. Jeśli chcesz, aby korzenie były prędzej gotowe do zbioru, musisz ją wysiać wcześniej pod osłonami. Nasiona marchwi umieszczać należy na niewielkiej głębokości. W zupełności wystarczy około 1-2 cm pod powierzchnią gleby. Płytsze sianie może spowodować wypłukanie nasion przez deszcz, natomiast głębsze – ograniczenie liczby wykiełkowanych roślin. Odległości pomiędzy rzędami powinny wynosić co najmniej 15 cm. Po wschodach czasami dobrze jest odrobinę przerzedzić młode rośliny, aby zagwarantować naci i korzeniom wystarczająco dużo miejsca do wzrostu.
Marchew w ogrodzie – choroby i szkodniki warzyw korzeniowych
Rośliny korzeniowe, zarówno ich korzenie jak i liście, bywają obiektem żerowania różnych organizmów. Na marchwi zwyczajnej można czasami spotkać połyśnicę marchwiankę, której larwy drążą korytarze w korzeniach. Uprawa może też cierpieć z powodu innego szkodnika marchwi – mszycy, a szczególnie dwóch gatunków żerujących na marchwi: mszycy marchwiowej i mszycy wierzbowo-marchwiowej.
Wpływ zabiegów pielęgnacyjnych i nawożenia na zbiór marchwi
W uprawie tradycyjnej ważne jest dostarczenie roślinom wystarczającej ilości substancji, które są potrzebne do wykształcenia zdrowych i silnych korzeni.
Nawożenie wieloskładnikowymi preparatami z azotem, fosforem i potasem
Ze względu na tendencję do zatrzymywania w jadalnych korzeniach azotanów oraz metali ciężkich, zaleca się umiarkowane nawożenie azotem. Szczególnie marchew przeznaczona na zbiór wczesny, czyli na tzw. nowalijki oraz marchew dla dzieci powinna być oszczędnie zasilana. Polecana dawka azotu to poniżej 80 kg/ha. W uprawie amatorskiej najlepiej jest stosować nawozy wieloskładnikowe z mikroelementami. Należy skupić się głównie na dostarczeniu azotu, fosforu i potasu.
Rozluźnianie struktury gleby, podlewanie i wyrywanie chwastów
Równie istotne jest spulchnianie gleby między rzędami, regularne nawadnianie uprawy i odchwaszczanie. Marchew nie lubi nadmiaru wilgoci w glebie i przy nazbyt obfitym podlewaniu jej korzenie mogą pękać. Marchew zwyczajna jest wrażliwa na niedobory składników pokarmowych zwłaszcza w okresie wschodów i intensywnego wzrostu. Dlatego na każdym etapie uprawy, a zwłaszcza wtedy, gdy marchew jest jeszcze młoda, należy starannie usuwać rosnące chwasty. Najlepiej jest robić to ręcznie, ponieważ wtedy można dokładnie oczyścić zarówno międzyrzędzia, jak i rzędy.
Od czego zależy czas i technika zbiorów?
W zależności od tego, kiedy był prowadzony siew, zbiory marchwi można prowadzić w trzech terminach. Wynika to z tego, że jej okres wegetacji różni się u różnych odmian marchwi i może trwać od 80 do 120 dni. Najwcześniej nadają się do jedzenia korzenie marchwi, która była siana wiosną pod osłonami lub w inspekcie. Popularne odmiany wczesne i średnio wczesne do uprawy amatorskiej to np. ‘Napoli’, ‘Ambrosia’, ‘Nominator’ i ‘Amsterdamska’. Warzywa siane pod koniec kwietnia gotowe są do zbioru latem, natomiast te, które zostały posiane w maju, będą zbierane późnym latem i jesienią. Wydobywanie korzeni marchwi z ziemi najlepiej jest przeprowadzać wtedy, gdy gleba jest lekko wilgotna. Zebrane plony można przechowywać w chłodzie i odpowiedniej wilgotności aż do 10 miesięcy.
Marchew to niezwykle cenny składnik diety, który warto regularnie spożywać. W prosty sposób możesz uprawiać tę roślinę we własnym ogrodzie warzywnym. Odpowiednio przygotuj ziemię i w kolejnym sezonie spróbuj posiać marchew. Korzystaj z dobrodziejstwa spożywania jadalnych korzeni pełnych witamin i minerałów na różne sposoby – wytrawnie oraz na słodko.