Kto nie zjadł ziemniaka, ten chyba nigdy nie był w Polsce! Te rosnące pod ziemią bulwy są nie tylko pożywne i smaczne, ale również pozwalają na liczne eksperymenty w kuchni. Jak jednak zadbać o to, by posadzone na prywatnej plantacji dawały dobre plony? Czy przymrozek może zdobić krzywdę sadzonkom? To musisz wiedzieć, nim roślina trafi do ziemi! Dzięki temu będziesz w stanie przygotować się na wszystkie ewentualności.
Ziemniak – bulwy, które wcale nie pochodzą z Polski!
Bulwy ziemniaka są znane ludzkości od tysięcy lat, jednak wbrew pozorom wcale nie pochodzą z Europy! Naturalnie rosną w Ameryce Południowej. Po raz pierwszy zostały wykorzystane przez ludy zamieszkujące tereny współczesnego Peru około 7-10 tys. lat temu. Na stary kontynent przywędrowały po raz pierwszy pod koniec XVI wieku i podbiły kuchnie w wielu krajach, w tym w Polsce. Roślina ta wygląda jak krzak z białymi kwiatami. Jadalna część, czyli bulwy, znajdują się pod ziemią. Zawierają one duże ilości skrobi, dlatego też nie nadają się do spożywania na surowo. To może doprowadzić nawet do zatrucia! Jednak po ugotowaniu lub upieczeniu stanowią doskonały przysmak, który może być również podstawą dla naprawdę wielu dań. Rośliny te dzielimy na odmiany wczesne i późne.
Uprawa ziemniaka – gleba i nawóz na nowym stanowisku
Ziemniaki są tak popularnymi roślinami między innymi dlatego, że są wytrzymałe i bez problemu urosną na wielu różnych glebach. Jednak to nie oznacza, że nie mają żadnych preferencji co do rodzaju gleby. Ta powinna mieć PH na poziomie 5,5-7, a także niskie zasolenie. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że często radzą sobie na glebie z PH 4,5, co jednak może negatywnie wpływać na ilość zawartych w nich składników. Nim je posadzisz, glebę możesz użyźnić, korzystając z nawozów naturalnych. Może to być na przykład obornik, który jest naturalny i ekologiczny. Wymagania dotyczące żywności gleby są w ich przypadku niewielkie.
Zasady uprawy – jakie stanowisko i jaka wilgotność?
Aby uprawiać ziemniaki nie musisz mieć wcale dobrej gleby, ale przed sadzeniem należy wybrać słoneczne stanowisko. Dzięki temu wzrost i rozwój rośliny będzie następował szybciej, a co za tym idzie, będziesz mógł cieszyć się smacznymi bulwami jeszcze szybciej. W przypadku tej rośliny warto stosować też płodozmian, co oznacza, że ziemniak nie powinien rosnąć w jednym miejscy przez wiele lat z rzędu. Jeśli chodzi o wilgotność gleby, powinna być ona stosunkowo sucha. W ten sposób kiełki będą miały najlepsze warunki do wzrostu!
Sadzenie rośliny – przygotowanie pola dla ziemniaka
Aby gleba pozwalała na obfity zbiór ziemniaków, warto zadbać o nią jeszcze jesienią. Nie mogą rosnąć na niej chwasty. Ważne jest, aby wykonać na niej bronowanie oraz podorywkę, a następnie zająć się odpowiednim nawożeniem gleby. Dobrze sprawdzają się między innymi nawozy azotowe oraz fosworowe, które należy wykorzystać w pierwszej kolejności. Takie przygotowanie pola sprawi, że szybciej będziesz mógł zebrać młode ziemniaki, których plon będzie zdecydowanie bujniejszy! Ważne jest to, że temperatura gleby nie może być zbyt niska. Ziemniak nie lubi przymrozków, dlatego jeśli rok jest chłodny, należy przykryć ziemię plandeką. Dzięki temu roślina nie zmarznie, a jej części naziemne będą mogły się rozwijać.
Uprawa ziemniaków krok po kroku – przygotowanie bulwy (sadzeniak)
Nim posadzisz swoje ziemniaki, dokładnie je posortuj. Najpierw przejrzyj bulwy i wybierz te, które nie mają żadnych śladów zepsucia. Nie możesz wykorzystywać także drobnych i zbyt dużych. Co ważne, sadzeniak tej rośliny bez problemu kupisz w większości sklepów ogrodniczych, dlatego nie będziesz musiał się o to martwić! Jeśli zależy ci na wczesnym zbiorze rośliny, nie zapomnij, aby wcześniej je podkiełkować np. w warunkach domowych. Rozpocznij ten proces od 4 do 8 tygodni od sadzenia ziemniaka. Należy posadzić je na głębokości ok. 8 cm. Rozstawa pomiędzy powinna wynosić ok. pół metra, a redlina powinna mieć 20-30 cm.
Zbiór ziemniaków – kiedy następuje? Termin zbioru
Zbiór ziemniaków następuje w różnym okresie, zależnie od tego, jaką odmianę wybrałeś. Dlatego w pierwszej kolejności dowiedz się, co mówi o nich producent posiadanych przez ciebie roślin. Bulwy ziemniaków w workach mogą być zbierane po posadzeniu od sierpnia do września. W przypadku odmian późnych można to robić nawet do 10 października, pod warunkiem, że mieszkasz w rejonie, w którym nie ma przymrozków. W innym przypadku może okazać się, że warstwa gleby nie ochroni roślin w wystarczający sposób, a części nadziemne nie wytrzymają niskiej temperatury, a to z kolei doprowadzi do zniszczenia zbioru.
Ziemniaki jadalne – szkodniki i choroby na plantacji
Najbardziej popularnym i najgroźniejszym szkodnikiem dla tej rośliny jest stonka ziemniaczana. To chrząszcz, którego skrzydła maja 10 czarnych pasków. Żywi się liśćmi, kwiatami i łodygami ziemniaka, dlatego może doprowadzić do mocnego ograniczenia plonów. Z tego powodu jeśli zależy ci na plantacji, nie zapomnij o skorzystaniu ze środków ochrony roślin. Ponadto ziemniaki mogą być narażone na choroby grzybowe, dlatego jeśli zauważysz ciemne plamy na liściach, natychmiast sprawdź, co jest ich powodem.
Poznaj powierzchnię uprawy ziemniaka w Polsce
W 2020 roku w Polsce powierzchnia uprawy ziemniaka wynosiła 0,3 mln ha. Plonowanie szacowało się na ok. 9 mln ton, co oznacza, że było ich o ok. 40% więcej w porównaniu do roku 2019. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że zależnie od okresu wegetacji odmian, konkretnych warunków pogodowych w rejonie oraz innych czynników, plonowanie może być różne zależnie od miejsca, w którym się znajdują.
Te rośliny wymagają odrobiny pracy od osoby, która się nimi zajmuje, ale jednocześnie są naprawdę wytrzymałe i niewymagające. Dlatego jeśli lubisz jeść ziemniaki, warto stworzyć swoją małą uprawę i sprawdzić, jak będą smakowały.