Łubin jest rodzajem roślin doskonale znanym zarówno ogrodnikom, jak i rolnikom. Jego uprawa ma zróżnicowane cele, co jest uwarunkowane przede wszystkim wybranym gatunkiem oraz regionem. Sprawdź, co warto o niej wiedzieć.
Lupinus to rodzaj roślin, w skład którego wchodzi ponad 200 różnych gatunków. Część z nich uprawianych jest również na obszarze Polski. Roślina ta pochodzi przede wszystkim z Ameryki Północnej, ale w naszym kraju stała się już antropofitem. Właśnie z tego powodu łubin trwały można spotkać na obszarach dzikich.
Łubin – charakterystyka rośliny
Łubin, choć zaliczają się do niego liczne gatunki, ma pewne cechy wspólne dla wszystkich. Jest to przede wszystkim roślina zielna, motylkowa z rodziny bobowatych. W niektórych przypadkach rośnie jako krzew, który osiąga wysokość nawet do 2 m. Roślina ma charakterystyczne liście ułożone dłoniasto, skrętoległe, a do tego zebrane w grupy nawet do 12 pojedynczych, długich listków. Kwiaty mają motylkowaty kształt i intensywnie pachną. Kwiatostan przyjmuje formę gron. Dodatkowo na łubinie pojawiają się również drewniejące strąki wypełnione nasionami.
Gatunki łubinu
Do najpopularniejszych gatunków łubinu zaliczają się:
- łubin trwały (Lupinus polyphyllus) – gatunek, który w Polsce rośnie dziko albo jest uprawiany w celach ozdobnych i pastewnych. Dorasta do 150 cm, na fioletowe kwiaty z białym żagielkiem wewnątrz. Łubin ten spotyka się głównie w okolicach lasów; odmiany mogą być trujące albo nie;
- łubin wąskolistny (Lupinus angustifolius) – znany też jako łubin niebieski. Uprawiany w Polsce przede wszystkim dla zielonego nawozu i paszy dla owiec. Jest to gatunek trujący, jednak w uprawie stosuje się odmiany łubinu z niską zawartością alkaloidów. Roślina rośnie do 60 cm, ma wąskie, dłoniaste liście i kwiatostany w kolorach od niebieskiego i fioletowego przez różowy do białego;
- łubin zmienny (Lupinus mutabilis „Sweet”) – zwany również łubinem andyjskim. W Polsce spotykany jako roślina ozdobna na skarpach. Rośnie do 150 cm, ma białe, duże kwiaty zmieniające w okresie kwitnienia kolor na ciemnofioletowe;
- łubin żółty (Lupinus luteus) – roślina jednoroczna, bardzo popularna w Polsce. Ma żółte kwiaty, którymi wabi pszczoły i motyle – to gatunek miododajny. Ten łubin często sieje się na paszę, a także jako tzw. międzyplon;
- łubin ogrodowy (Lupinus hybridus) – jak sama nazwa mówi, jest to gatunek hybrydowy. Jest to bylina wieloletnia, żyjąca do ok. 6 lat, rosnąca na od 50 cm do 120 cm. Kwiatostany są bardzo długie, w kształcie kłosów. Występują w wielu barwach i mogą być dwukolorowe, są miododajne. Właśnie dlatego nasiona łubinu ogrodowego są chętniej wybierane jako dekoracja grządek.
Występuje też np. łubin biały, jednak rzadko kiedy jest on uprawiany w Polsce.
Wymagania i uprawa łubinu
Sprawdź, o co zadbać, zanim zdecydujesz się sadzić lub wysiewać łubin.
Stanowisko i gleba
Łubin ogrodowy potrzebuje stanowiska w półcieniu, z przeważającą ilością światła, albo całkowicie słonecznego. Miejsce do uprawy łubinu warto wybrać od razu, jako że najlepiej roślina ta rośnie, gdy jest wysiana do gruntu. Sadzonki łubinu często więdną mimo poprawnych warunków uprawy, jeśli zostaną przesadzone.
Gleba powinna być raczej przepuszczalna, lekka, może być jednak mało żyzna. Nie powinna mieć zasadowego pH.
Podlewanie i nawożenie łubinu
Roślina po zasianiu wymaga regularnego podlewania. Nie powinna mieć suszy. Nie wymaga nawożenia, bo sama zawiera bardzo dużo azotu – właśnie dlatego jest stosowana jako przedplon lub międzyplon na terenach uprawnych. Dotyczy to oczywiście jedynie części gatunków i odmian łubinu.
Pielęgnacja i zwalczanie chorób
Łubin bardzo często dopadają szkodniki. To efekt wysokiego poziomu azotu w dorosłych roślinach. Z tego powodu łubin warto regularnie zabezpieczać odpowiednimi środkami ochrony roślin. W przeciwnym razie narażony jest na ataki takich szkodników jak:
- mszyce;
- ślimaki;
- przędziorki.
To jednak nie wszystko. W przypadku wysiewu na zbyt mokrym terenie albo zbyt gęstego wzrostu roślin dochodzi do rozwoju części chorób. Są one o tyle niebezpieczne, że mogą przenosić się na inne gatunki upraw rolnych. Należą do nich:
- mączniak prawdziwy;
- mączniak rzekomy;
- rdza.
Dodatkowo warto pamiętać o odpowiedniej pielęgnacji rośliny. Pędy kwiatowe, które przekwitną, dobrze jest przyciąć. To umożliwia łubinowi ponowne kwitnienie. Gatunki wieloletnie warto wysadzić po maksymalnie sześciu latach, choć czasem nawet po czterech. Dobrze jest też nie siać łubinu zawsze w to samo miejsce.
Zastosowanie łubinu
Łubin jest rośliną o wielu zastosowaniach. Jeśli masz odpowiednie stanowisko, możesz posadzić późne i wczesne odmiany w zagęszczeniu. W takim przypadku stworzysz piękny, naturalistyczny ogród, w którym rośliny będą kwitły od wiosny aż do wczesnego lata. Niektóre gatunki nadają się również do przyozdobienia skalniaków. Łubin sprawdza się jako kwiat cięty, jednak dość szybko więdnie.
W niektórych przypadkach łubin sieje się jako przedplon albo poplon, zwłaszcza na glebach, w których brakuje azotu. Również przekwitłe pędy możesz wrzucić do kompostu albo zrobić z nich zielony nawóz. Część z 200 gatunków łubinu można uprawiać jako rośliny paszowe, należy jednak uważać. Większość odmian zawiera trujące alkaloidy, które sprawiają, że łubin jest gorzki. Może być groźny zarówno dla zwierząt gospodarskich, jak i dzieci bawiących się w pobliżu.
Łubin to często spotykana roślina wykorzystywana do nawożenia pól uprawnych. Wiele gatunków może służyć również w formie ozdób ogrodu albo działki. Warto pamiętać, że roślina ta najlepiej rośnie w lekko kwaśnej glebie, lubi na początku umiarkowanie intensywne podlewanie. W ten sposób odwdzięczy się, dostarczając do gleby liczne składniki mineralne.