Pszenżyto to zboże bardzo wymagające, jeśli chodzi o warunki – zarówno glebowe, jak i dostępności pierwiastków, witamin i mikroelementów. Aby plony były okazałe, niezbędne jest nawożenie, a także kontrola jakości wzrostu. Jak wygląda uprawa pszenżyta? Sprawdź!
Pszenżyto to mieszaniec zbożowy należący do rodziny wiechlinowatych. O pierwszych próbach jego stworzenia pisano już w XIX wieku, ale na większą skalę zboże to zaczęto uprawiać w latach 50. oraz 60. XX wieku. W Polsce pszenżyto stało się popularne dwie dekady później, gdy udało się wyhodować odmianę o nazwie „Lasko”, która – z powodu stosunkowo łatwego procesu uprawy – szybko zyskała popularność nie tylko nad Wisłą, ale na całym świecie. Uprawa pszenżyta obejmująca rośliny uprawne, ziarno paszowe oraz chlebowe, spopularyzowana została przede wszystkim w Europie. Światowym liderem w produkcji tego zboża jest Polska, a za nią są Niemcy oraz Francja.
Uprawa pszenżyta ozimego i jarego – informacje wstępne
Najważniejsze w przypadku uprawy pszenżyta jest wybranie odpowiedniego stanowiska. Oczywiście najlepszym rozwiązaniem są gleby klas I–III, ale w praktyce mało kto decyduje się na ich wykorzystanie pod to zboże. Zwykle obsiewa się je bardziej opłacalnymi i wymagającymi roślinami. Pszenżyto, choć ma duże wymagania glebowe, trafia więc najczęściej na grunty klas IV–V, gdzie oczywiście może być uprawiane, ale tylko przy odpowiednim wsparciu nawozami. Kluczowe w przypadku gorszego stanowiska jest również uregulowanie odczynu. Powinien on wynosić minimum 5,5 pH.
Pszenżyto potrzebuje dużo wody
Innym ważnym aspektem uprawy jest dostępność wody, co w ostatnich latach jest sporym problemem w Polsce. Pszenżyto potrzebuje jej dużo w okresie od krzewienia do kłoszenia, dlatego – choć to w wielu wypadkach trudne – niezbędne jest sztuczne dostarczanie wody na pola. Decydujące w kontekście jakości plonów są również zagadnienia związane z procesem uprawy. O nich przeczytasz w dalszej części tekstu.
Wszystko, co musisz wiedzieć na temat siania pszenżyta
Pszenżyto jest bardzo wrażliwe na termin siewu, dlatego w tym wypadku liczy się precyzja. Odmianę ozimą powinieneś siać pomiędzy 10 a 20 września w Polsce północnej, natomiast od 20 września do końca miesiąca w Polsce południowej. To tak ważne, ponieważ zbyt późny wysiew będzie oznaczał, że rośliny nie zdążą się rozkrzewić w okresie jesiennym i będą miały problem z przezimowaniem.
Jak siać pszenżyto?
Siew musisz wykonać na głębokości 2–4 cm. Co jednak dużo ważniejsze, kluczowym aspektem jest obsada. Uogólnione dane sugerują, że powinno to być w pomiędzy 300 a 600 roślin na m². Czemu rozstrzał jest tak duży? Bo istotna jest odmiana pszenżyta. Każda ma nieco inne wymagania w zakresie obsady, dlatego przed rozpoczęciem procesu warto zapoznać się ze szczegółowymi informacjami. Wpływ na uprawę zboża ma również jakość gleby – im lepsza, tym liczba roślin powinna być mniejsza. Zbyt dużo roślin na jednym metrze sprawia, że muszą one rywalizować o pożywienie zawarte w glebie i są bardziej podatne na choroby.
Uprawa pszenżyta a potrzeby pokarmowe
Pszenżyto, jak już zostało wspomniane, potrzebuje dużo wody. Jednak nie można zapominać o zapotrzebowaniu pokarmowym, które w wypadku tego zboża bywa wygórowane. Przede wszystkim potrzebuje ono dużo azotu, fosforu oraz potasu. Nie możesz zapomnieć również o wapniu, magnezie i siarce. Kluczowe w kontekście uprawy pszenżyta jest określenie, jaka jest zasobność gleby w poszczególne składniki, a do tego niezbędne są badania glebowe.
Nie należy z nich rezygnować, ponieważ to najlepsza metoda, aby wskazać, ile i jakich nawozów będzie potrzebne, aby uprawa osiągnęła optymalne wartości. Istotne jest również, czy w glebie pozostały resztki z poprzedniej uprawy (z jęczmienia czy rzepaku). To także wpływa na ewentualny sposób nawożenia.
Niedobór fosforu
Szczególnie niebezpieczny w procesie uprawy pszenżyta jest niedobór fosforu. To on odpowiada za prawidłowy rozwój systemu korzeniowego. Jeśli na wczesnym etapie wzrostu roślin zabraknie w glebie tego pierwiastka, plony będą dużo mniejsze, niż potencjalnie mogłyby być.
Nawożenie pszenżyta
Jak już zostało wspomniane, nawóz jest niezbędnym elementem uprawy pszenżyta. Gleby w Polsce nie są najlepszej jakości, a często występujące susze źle wpływają na rośliny. W tych okolicznościach zastosowanie odpowiedniego wsparcia, również na etapie przedplonu, jest niezbędne.
Nawożenie potasem
Zbilansowane i dostosowane do potrzeb glebowych nawożenie potasem sprawi, że rośliny będą odporniejsze na zmienne warunki atmosferyczne – niedobór wody deszczowej, a także przymrozki. Wpływa na ogólnie rozumianą żywotność rośliny, co przekłada się na, chociażby, mniejsze występowanie rdzy.
Nawożenie azotem
Należy rozpocząć je już jesienią. Ze szczególnym naciskiem na uprawy odmian ozimych. Azot jest ważny w procesie pobudzania krzewienia roślin. Jeszcze ważniejsze jest jednak nawożenie wiosenne, a trzeba je rozpocząć zaraz po ruszeniu wegetacji. Od krzewienia do kłoszenia zboże zużywa aż 70% całego niezbędnego azotu. Odpowiednie nawożenie – z podziałem na fazy – jest procesem niezbędnym.
Nawożenie dolistne
Wsparcie w postaci dożywiania dolistnego jest w przypadku pszenżyta wskazane. Dostarczenie tą metodą mikroelementów może okazać się kluczowe w kontekście zwiększenia plonów. Powinieneś podawać miedź, mangan, bor oraz żelazo. Ten rodzaj nawożenia stosuje się zwykle w fazie krzewienia, a następnie w końcu fazy strzelania w źdźbło. Dopuszczalna jest trzecia dawka – na początku kłoszenia.
Wiesz już, jak powinna wyglądać prawidłowa uprawa pszenżyta. Połączenie pszenicy i żyta, które znane jest polskim rolnikom od kilku dekad, okazało się ciekawą alternatywą względem dwóch wspomnianych zbóż. Dostępne obecnie odmiany mają spore wymagania glebowe, ale jednocześnie zapewniają – przy odpowiedniej uprawie – duże plonowanie. Zachowując optymalny termin siewu i stosując nawożenie, na pewno będziesz zadowolony z uprawy pszenżyta.
Powiązane artykuły:
- Jaki nawóz na pszenżyto ozime wiosną – poradnik nawożenia
- Jaki nawóz pod pszenżyto jare: optymalne nawożenie i pielęgnacja
- Termin siewu pszenżyta ozimego i jarego – poradnik
- Jaki nawóz pod pszenżyto ozime na wiosnę jest najlepszy? Jakie wymagania pokarmowe ma zboże tego typu?
- Jęczmień – uprawa odmian ozimych i jarych. Nawożenie, wymagania glebowe, siew i inne ważne informacje