Wielu rolników zastanawia się nad tym, czy warto wykonywać orkę zimową na glebie w sezonie jesienno-zimowym? Warto pamiętać, że zabieg ten ma swoje wady i zalety. Jeśli jesteś ciekaw, co przemawia na korzyść orki zimowej, zapoznaj się z poniższym artykułem.
Orka zimowa to rodzaj bardzo głębokiego zabiegu uprawowego, podczas którego pług dokonuje przekopów na głębokości od 20 do 30 centymetrów. Jej celem jest przygotowanie gleby pod uprawę roślin jarych i przygotowanie do kolejnego sezonu wegetacyjnego. Szerokość skiby powinna wynosić ok. 40 centymetrów. Orkę zimową trzeba wykonać w okolicy listopada, najlepiej po pierwszych przymrozkach.
Orka zimowa – o czym pamiętać?
Termin orki zimowej najczęściej przypada na przełom października i listopada. Jednakże optymalny termin uzależniony jest od panującej pogody i wymaga obserwacji. Rolnicy z dużym doświadczeniem najczęściej wykonują ją tuż przy pierwszych przymrozkach. Należy pamiętać o tym, aby nie spieszyć się z tym zabiegiem. Dlaczego? Orka zimowa wykonana zbyt wcześnie zwiększa ryzyko zbyt wczesnego osiadania roli, a to z kolei może powodować nieprawidłowe przemarzanie gleby. Co prawda wyznaczenie jednego terminu jest wręcz niemożliwe, jednak warto regularnie sprawdzać prognozy pogody. Przy ciepłej jesieni, istnieje możliwość wykonania orki zimowej również na początku grudnia.
Ponadto, nie można zapominać o tym, aby pozostawić rolę w ostrej tzn. wysztorcowanej skibie. Optymalny stosunek głębokości do szerokości orki powinien wynosić 1:1,3.
Nie mniej ważna jest sama wilgotność gleby. Gdy jest zbyt mokro, tworząca się skiba może być zbyt lśniąca.
Orka zimowa — zalety
Głęboka orka zimowa nie tylko przygotowuje glebę pod siew, ale także ma charakter strukturotwórczy i pozwala wyeliminować chwasty. To jednak nie jedyne zalety zabiegu.
Dlaczego warto wykonywać orkę zimową? Najważniejszymi zaletami są:
- przygotowuje grunt pod wysiew roślin okopowych,
- przykrywa obornik, ale również wysiane wapno, czy też nawozy fosforowo-potasowe,
- zmniejsza populację larw szkodników, które mogą przyczyniać się do rozwoju wielu chorób roślin, w tym zgnilizny twardzikowej (groźnej choroby rzepaku),
- pozytywnie wpływa na strukturę samej gleby (staje się ona gruzełkowata),
- spulchnia rolę,
- ogranicza szkodliwość chwastów, których nasiona mogą bytować na dużych głębokościach w glebie,
- zwiększa pojemność wodną gleby,
- odwraca resztki pożniwne,
- ogranicza populację gryzoni żerujących na polach uprawnych,
- likwidacja podeszwy płużnej.
Orka zimowa to jeden z najważniejszych zabiegów, wykonywanych dla lepszego siewu roślin jarych, a tym samym zwiększenia wielkości i jakości upraw.
Orka zimowa — wady
Głęboka orka zimowa ma także swoje wady. Jest to zabieg, który wiąże się z koniecznością poświęcenia czasu i energii, co generuje wysokie koszty. Ponadto, jeżeli nie weźmie się pod uwagę optymalnej głębokości orki zimowej lub wykona ją w trakcie panującego mrozu, może to doprowadzić do pogorszenia struktury gleby – zamiast struktury gruzełkowatej staje się ona bardziej podatna na erozję wodną i wietrzną, co w konsekwencji zwiększa ryzyko przyspieszenie procesów mineralizacji materii organicznej.
Częstym problemem jest wykonywanie orki na glebach lekkich. Faktem jest, że zabieg znacznie lepiej sprawdza się na cięższych glebach. Co zatem zrobić, gdy wysiewu dokonuje się na lekkich glebach? W tym przypadku rekomendowane jest wykonywanie tzw. orki wyrównanej. Benefity są jednak zdecydowanie mniejsze, szczególnie gdy chodzi o zwiększenie pojemności wodnej, czy też działanie stukturotwórcze. Warto zastanowić się wówczas nad zastosowaniem poplonu na wierzchniej warstwie gleby.
Orka zimowa – jak często wykonywać?
Orka zimowa to najlepsza metoda na przygotowanie gleby do następnego sezonu wegetacyjnego i siewu roślin jarych. Jak często należy ją wykonywać? Szacuje się, że optymalną przerwą pomiędzy kolejnymi orkami jest okres od 3 do 5 lat. Wyniki badań naukowych dowiodły bowiem, że jest to najbardziej korzystne dla rozwoju systemu korzeniowego roślin. Co więcej, zbyt częste wykonywanie prac polowych, w tym głównie orki, może negatywnie wpływać na liczebność populacji pożytecznych dżdżownic, które doskonale spulchniają glebę.
Orka zimowa – jaki sprzęt?
Prawidłowe wykonanie orki zimowej związane jest także z sposobem zastosowanego sprzętu. Zaleca się korzystanie z pługu obrotowego, który należy wcześniej odpowiednio przygotować. Kluczowe wydaje się być ustawienie ciągnika, a także prędkość (od 8 do 12 km/h).
Jak zatem prawidłowo przygotować pług? Bardzo ważne jest zachowanie odpowiedniego ciśnienia w oponach. Powinno być one nieco niższe, co związane jest z poprawą uciągu, a to w konsekwencji zmniejsza ilość zużytego paliwa. Kluczowe jest także ustawienie jednakowej długości cięgien tylnego podnośnika. Ma to bowiem wpływ na wypoziomowanie pługa. Ostatnią, lecz nie mniej ważną kwestią jest zachowanie równego rozłożenia mas w ciągniku. Wszystkie te elementy przyczynią się nie tylko do poprawienia kwestii ekonomicznych wykonywanych prac, ale przede wszystkim zwiększają ich komfort.
Orka zimowa ma wśród rolników swoich zwolenników i przeciwników. Ciężko jednoznacznie opowiedzieć się po jednej ze stron. Wiele zależy bowiem od rodzaju prowadzonych upraw i ich areału. Decyzję o wykonaniu głębokiej orki warto podjąć na podstawie indywidualnego przypadku, a przede wszystkim potrzeb gospodarstwa rolnego. Kluczowe jest jednak to, aby pilnować terminu wykonania, aby uniknąć orania w trakcie zimowych opadów.