Księgosusz to najbardziej zaraźliwa i tragiczna w skutkach choroba bydła. Czy nadal stanowi tak duże zagrożenie? Jak ją rozpoznać? Jeśli jesteś ciekawy odpowiedzi na te pytania, to zapoznaj się z treścią poniżej.
Księgosusz, zwany również pomorem bydła to jedna z najgroźniejszych chorób dotykających te zwierzęta. Umieralność zakażonych osobników sięga aż 90%. Na szczęście ostatni przypadek tego schorzenia na świecie odnotowano w 2001 roku. Od 2010 roku księgosusz został przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa, ogłoszony jako eradykowany. W prostych słowach oznacza to, że obecnie nie występuje. Tak jak w przypadku innych chorób zakaźnych nie oznacza to, że nie może powrócić.
Księgosusz — jak rozpoznać?
Księgosusz to choroba bardzo ostro przebiegająca i na ogół letalna. Za zakażenie odpowiedzialny jest wirus z rodziny Paramyxoviridae – Rinderpest Virus. Jest od niezwykle oporny na zmienne pH, jednak wrażliwy na promieniowanie słoneczne. Atakuje on nie tylko krowy, ale także owce, kozy, wielbłądy, bawoły, żyrafy i jaki. Pierwsze doniesienia o chorobie sięgają roku 2000 p.n.e.
Wrotami zakażenia wirusa są błony śluzowe przewodu pokarmowego, jamy nosowej, a także spojówki. Transmisja niebezpiecznego patogenu z zakażonego na zdrowe zwierzę odbywa się poprzez bezpośredni kontakt z wydzielinami, w tym śliną, kałem, moczem, nasieniem i wydychanym powietrzem. Wirus w bardzo szybkim tempie przedostaje się do układu limfatycznego i naczyń krwionośnych.
Przechorowanie księgosuszu daje odporność. Co ciekawe, na terenach endemicznych, choroba dotyka przede wszystkim młode osobniki. Warto jednak pamiętać, że przebieg choroby, w tym objawy mogą różnić się pomiędzy poszczególnymi gatunkami zwierząt.
Objawami księgosuszu są:
- wysoka gorączka między 40 st.C a 42 st.C.,
- owrzodzenia błony śluzowej,
- nieprzyjemny zapach śliny,
- ogólne osłabienie organizmu,
- brak apetytu,
- martwica błon śluzowych,
- nadżerki,
- kaszel,
- w przypadku krów cielnych poronienie,
- obrzęk sromu,
- problemy z przeżuwaniem.
W celu uzyskania wiarygodnego rozpoznania choroby wykonuje się kilka testów laboratoryjnych. Do tych powszechnie stosowanych zaliczają się badania serologiczne, w tym głównie odczyn seroneutralizacji oraz wiązania dopełniacza. Ważną rolę odgrywa także test ELISA.
Historia księgosuszu
Posocznicowa choroba bydła była przyczyną zgonu wielu milionów gatunków bydła w Afryce. Pomór tych zwierząt na tak szeroką skalę był przyczyną rozpoczęcia w 1987 roku badań nad środkiem zapobiegawczym. Od 1994 roku dostępna była szczepionka na księgosusz, co przyczyniło się do całkowitego zwalczenia tej jednostki chorobowej.
Największe epidemie księgosuszu miały miejsce w dziejach kilkakrotnie, głównie na przestrzeni XVIII oraz XIX w. Jednakże przyczynę zakażenia odkryto i opisano dopiero w 1902 roku. Ponieważ choroba po raz pierwszy pojawiła się w Afryce, jej ofiarami padły przede wszystkim takie zwierzęta jak bawoły, żyrafy, kudu i guźce. Patogen zaczął jednak szybko rozprzestrzeniać się po całym kontynencie, a w końcu poza jego obszar.
Księgosusz — jak leczyć?
Całkowite wyeliminowanie księgosuszu było możliwe dzięki zastosowaniu właściwej profilaktyki. Mowa tutaj przede wszystkim o szczepieniach ochronnych. Kluczowe było także rygorystyczne przestrzeganie zasad sanitarnych. Skuteczne w zwalczaniu wirusa jest promieniowanie słoneczne, wodorotlenek sodu, krezol i fenol.
Mimo że księgosusz zaliczany jest do chorób wyeliminowanych, każde podejrzenie choroby należy niezwłocznie zgłosić do powiatowego lekarza weterynarii. Jest to schorzenie zwalczane z urzędu. Jest to istotne, ponieważ każdy przypadek choroby musi zostać odnotowany i zgłoszony we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Informacje dotyczące szczegółowego postępowania są zawarte w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Powiązane artykuły:
- Wszoły u kur — czym są i jak się ich pozbyć?
- Choroba szalonych krów – czym jest ta choroba bydła? Czy choroba Creutzfeldta-Jakoba jest niebezpieczna dla człowieka?
- Kokcydioza u kur — objawy i profilaktyka
- Choroby gęsi – czy są niebezpieczne dla życia zwierząt? Czym objawiają się schorzenia drobiu? Jak je leczyć?
- Pryszczyca bydła — groźna choroba wirusowa