Każdego ogrodnika czy rolnika wyprowadza z równowagi widok zaatakowanej przez szkodniki uprawy. Takich szkodników, nad którymi trzeba zapanować, jest wiele, spróbujmy więc opisać bielinki kapustniki.
Jeśli chcesz się dowiedzieć, dlaczego bielinki kapustniki atakują uprawy i które z nich najbardziej im smakują – przeczytaj ten artykuł. Dowiesz się więcej o bielinku kapustniku.
Czym są bielinki kapustniki (Pieris brassicae)?
Bielinki kapustniki (Pieris brassicae) to bardzo popularne motyle dzienne, posiadające białe skrzydła z ciemnymi plamami na ich skraju oraz czarnymi kropkami na skrzydłach u samic. Ich gąsienice mają małe włoski, są całe kolorowe (niebieskawo-zielone z czarnymi plamkami i żółtą pręgą na grzbiecie) i smukłe. Występują w Europie, Azji i Ameryce Północnej, najczęściej można je spotkać w ogrodach warzywnych, polach, łąkach, górskich dolinach i skrajach lasów. Oprócz gatunku Pieris brassicae występuje także bielinek rzepnik (Pieris rapae), a blisko z nimi spokrewniony jest jedyny polski motyl zimujący – latolistek cytrynek (Gonepteryx rhamni). Bielinek osiąga rozpiętość skrzydeł od 4 do 6 cm, a gąsienica bielinka kapustnika ma do 4 cm długości.
Tryb życia i zachowanie bielinka kapustnika
U bielinka kapustnika zimuje poczwarka i aktywny jest w ciągu dnia. Co kilka lub kilkanaście lat bielinki kapustniki migrują do Europy Południowej, pokonując nawet Alpy, a potrafią wtedy lecieć tysiącami, a nawet w ilości milionów tuż nad samą ziemią.
Szkody, jakie wyrządzają motyle bielinki
Typowe objawy szkód wyrządzanych przez bielinki to powygryzane w liściach dziury, jak też zanieczyszczone ich odchodami główki kapusty. Gąsienice żerują na roślinach i mają tak duży apetyt, że z liści pozostaje jedynie grube ożebrowanie. Bielinkom smakuje wiele roślin i ich odmian kapustnych jak na przykład:
- kapusta głowiasta;
- kapusta włoska;
- brukselka;
- kalarepa;
- kalafior.
Motyl kapustnik nie wzgardzi nasturcją a bielinek rzepnik rezedą. Szkody, jakie wyrządzają, występują najczęściej od lipca.
Ewolucja roślin kapustowatych
W procesie ewolucji rośliny kapustowate rozwinęły doskonałą taktykę obrony przeciw szkodnikom, mianowicie zawarte w roślinach glukozynolany, jak i określone enzymy potrafią stworzyć toksyczne produkty rozkładu w ciałach wielu zwierząt. W ten sposób zabezpieczone rośliny po prostu nie są zjadane przez szkodniki, niestety nie należą do nich kapustniki i rzepniki, które to są na toksyny odporne. Okazuje się, że mimo odporności, zjadane przez nich związki trujące zabezpieczają je przed ptakami, stają się bowiem dla nich niejadalne. Ptaki, by nie mieć problemów z przewodem pokarmowym, najzwyczajniej larwy omijają.
W jaki sposób można zwalczać bielinka kapustnika?
Zwalczanie szkodnika domowymi sposobami jest możliwe jedynie, jeśli larwy bielinków nie wgryzły się w głąb rośliny. Jeśli już się to stało, należy zaatakowane warzywa usunąć całkiem z ogrodu. Do domowych sposobów zwalczających bielinka można zaliczyć:
- popiół z papierosów oraz mączka mineralna;
- zbieranie larw;
- wywar z wrotycza i piołunu;
- siatka ochronna;
- uprawa mieszana;
- zimny wyciąg z liści pomidorów.
Zbieranie larw
Zbieranie larw jest najprostszym sposobem na pozbycie się kapustnika z warzyw, ale to jedynie sensowne zadanie w początkowym stadium ataku larw lub przy występowaniu pojedynczych okazów. Jeśli pozwoli im się na żerowanie, w krótkim czasie w roślinach pojawią się spore wżery. Do usuwania larw można posłużyć specjalnym odkurzaczem.
Popiół z papierosów oraz mączka mineralna
Jeśli zbieranie larw nie pomogło, można spróbować je przegonić przy pomocy popiołu papierosowego lub mączką mineralną. Zanim się ich użyje, należy najpierw rośliny zwilżyć wodą, tak by popiół i mączka miały lepszą przyczepność.
Wywar z wrotycza i piołunu
By pozbyć się bielinków i młodych gąsienic można spróbować ekologicznej metody wywaru z bylicy piołunu i wrotycza. Działają na nie aromatyczne związki z obu roślin oraz garbniki z wrotycza. Do przygotowania ekologicznego naparu nadają się rośliny świeże, jak i suszone.
Siatka ochronna
Nad uprawą można rozciągnąć siatkę o drobnych oczkach – ok. 2 mm, którą należy umieścić tuż po wysianiu lub posadzeniu roślin. Jest to niedrogi i skuteczny sposób, który dodatkowo zabezpiecza uprawy przed ptakami.
Zimny wyciąg z liści pomidorów lub uprawa mieszana
Wyciąg przyrządzony z bocznych pędów pomidorów także nadaje się do odstraszenia lub zwalczania bielinka. Także dobrym sposobem może być uprawa mieszana, na przykład z selerem, cebulą, pomidorem, szpinakiem, rumiankiem, tymiankiem lub porem.
Chemiczne środki ochrony roślin odstraszające szkodniki warzyw
Jeśli domowe sposoby nie działają, można zastosować kilka ze środków chemicznych dopuszczonych do użycia w przydomowych ogrodach, jednakże każdy z nich oprócz zwalczania szkodników zabija pożyteczne owady, w tym pszczoły, a nikt przecież nie chce zakłócać równowagi biologicznej. Rekomendowane więc są metody ekologiczne.
Koniecznym jest obserwowanie roślin, sprawdzanie, czy pod liśćmi pojawiły się jaja. Należy pamiętać, że bielinki kapustniki potrafią w ciągu roku wydać od 2 do 3 pokoleń, a samica za każdym razem składa około 300 jaj w kolorze pomarańczowym.