Hierarchia w pszczelej rodzinie jest ściśle określona. Truteń, jako samiec pszczoły odgrywa w niej szczególną rolę. Jesteś ciekaw jaką? Czytaj dalej.
Królowa, robotnice i trutnie to wszyscy mieszkańcy ula. Pszczoły są tym gatunkiem owadów, które nigdy nie działają w pojedynkę. Ich społeczność jest bardzo zorganizowana. W każdej pasiece trutnie zajmują najniższe miejsce w hierarchii i często spotykają się z dużą niechęcią, a nawet agresją ze strony robotnic. Jak wygląda życie trutni?
Truteń — rozwój
W większości przypadków trutnie rozwijają się z niezapłodnionych jaj. Są haploidalne, co oznacza, że materiał genetyczny posiadają wyłącznie od swojej matki. Spośród całej rodziny pszczelej ich okres rozwoju trwa najdłużej, bo aż 24 dni. Po upływie tego czasu truteń wygryza się z plastra. W przypadku, gdy larwy trutnia wyklują się z zapłodnionych jaj, są zjadane przez robotnice. Prawdopodobnie ma to związek z zapachem, który wydzielają męskie osobniki diploidalne.
Jak wygląda zapłodnienie królowej? Wylatuje ona w lot godowy, wydzielając feromony wabiące trutnie. Kopulacja odbywa się na wysokości ok. 30 metrów nad ziemią. Samiec przyczepia się do królowej, po czym nieruchomieje. Organ kopulacyjny zostaje wprowadzony do ciała królowej dzięki skurczom mięśni odwłoku. Matka pszczela po zbliżeniu z kilkunastoma trutniami najczęściej wraca do ula.
Zbliżenie z królową często kończy się dla trutnia tragicznie. Zdarza się, że ginie natychmiast zastygając w stężeniu pośmiertnym lub…eksploduje.
Co jedzą trutnie?
Samce pszczoły miodnej znane są ze swojego dużego apetytu. W pierwszym okresie życia karmione są mleczkiem pszczelim przez same królowe. Po ok. tygodniu stają się już bardziej samodzielne. Wówczas zaczynają odżywiać się wyłącznie miodem. Jednakże spychane są przez robotnice w takie miejsca plastra, w których znajduje się bardzo dużo węglowodanów, a za to mało białka. To powoduje, że trutnie mają bardzo słaby organizm i niewiele siły. Po pewnym czasie spadają z wyczerpania na dno ula. Cześć z nich w takich warunkach ginie. Przetrwają tylko najsilniejsze jednostki i to one wylatują w lot godowy.
Truteń — czym się wyróżnia?
Truteń w porównaniu do robotnic są znacznie grubsze, jednakże poruszają się bardziej ociężale. Ważą ok. 250 mg, a długość ich ciała dochodzi do 17 mm. W przeciwieństwie do samic nie są wyposażone w żądła, koszyczki na pyłek, ani w gruczoły zapachowe. Co ciekawe, ich trąbki są znacznie krótsze od pozostałych członków ula. Dojrzałe płciowo stają się już po 12 dniach. Stan ten utrzymuje się następne 40-50 dni.
Trutnie bardzo często mylone są z trzmielami, które powszechnie określa się mianem bąków. W rzeczywistości są to dwa odmienne gatunki. Jak rozpoznać trutnia w locie? Owady te nie bzyczą, a wydają typowe buczenie.
Truteń — rola w rodzinie pszczelej
Populacja trutni pojawia się w ulu najczęściej w sezonie wiosennym. Wówczas ich liczebność ustala się na poziomie ok. 2500 sztuk. Rola trutni w rodzinie pszczelej jest bardzo ograniczona. Jedynym ich zadaniem jest dostarczanie nasienia podczas lotu godowego. Oznacza to, że nie są ważnymi członkami pszczelej społeczności.
Długość życia trutni jest bardzo ograniczona. Zazwyczaj żyją od 2 do 3 miesięcy (w sezonie letnim). Gdy temperatury na zewnątrz wyraźnie spadają, pszczoły robotnice wypędzają trutnie z ula na pewną śmierć. Nie jest to bezcelowe. Taki zabieg ze strony robotnic ma na celu ochronę zapasów żywieniowych zgromadzonych na czas jesieni i zimy. Trutnie, ze względu na swój rozmiar, przyczyniłyby się do znacznego uszczuplenia tych racji. Poza ulem, trutnie giną nie tylko z zimna, ale i głodu. Gdy pszczelarz zauważy w swojej pasiece trutnie pod koniec lata np. w sierpniu, może to oznaczać problemy z królową np. niewystarczającą ilością jajeczek.
Pojawienie się trutni w ulu jest dla pszczelarza bardzo dobrą wiadomością i świadczy o dobrej kondycji pasieki. Im jest ich więcej, tym większa szansa na liczne powiększenie roju. Warto pamiętać o tym, że określony podział ról w ulu i surowa hierarchizacja, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie całego pszczelego społeczeństwa. Przy sprawnie działającej rodzinie, może one przetrwać w jednym ulu nawet kilka lat.
Czy jest trutówka?
Z trutniami mylnie kojarzone jest pojęcie trutówki. Jest to pszczoła robotnica z rozwiniętymi jajnikami na poziomie anatomicznym lub fizjologicznym. W tym pierwszym przypadku mowa o młodych pszczołach, które, mimo iż posiadają jajniki, to nie składają jaj (dopóki żyje matka pszczela). A tym drugim z kolei mowa o pszczołach w społeczeństwie których zabrakło królowej (lub jest chora/niezdolna do zapłodnienia). Wówczas trutówki fizjologiczne rozpoczynają składanie jaj.
Życie pszczół od setek lat fascynuje ludzi kochających świat przyrody. Na uwagę zasługuje przede wszystkim wyraźna hierarchizacja ich życia społecznego. Truteń, jako samiec ma jednak w ulu ograniczone zadania. Ich jedyną funkcją jest rozmnażanie, a mówiąc ściślej, przekazywanie nasienia. Kiedy ich rola zostanie wypełniona, giną. W innych przypadkach to samice pszczoły decydują o ich wypędzeniu z ula w sezonie jesienno-zimowym.
Powiązane artykuły:
- Hodowla pszczół – najważniejsze zagadnienia. Na czym polega pszczelarstwo i jak założyć pasiekę?
- Pszczoły murarki – jak wygląda ich hodowla? O co trzeba zadbać? Czym wyróżnia się murarka ogrodowa?
- Choroby pszczół – czy problemy zdrowotne owadów są groźne? Jakie są popularne choroby pszczół? Jak je leczyć?
- Dotacje dla pszczelarzy 2024 – kto je przyznaje? Ile wynosi kwota dotacji? Jak złożyć wniosek?
- Osy – co warto o nich wiedzieć? Czy osy są pożyteczne? Gdzie występują? Jak chronić się przed żądłem?