Poród u krowy odbywa się po upływie ok. 280 dni od momentu krycia lub inseminacji. Przebiega w kilku fazach i ma swój naturalny rytm. W jaki sposób hodowca może rozpoznać, że zbliża się wycielenie? Na co powinien zwrócić uwagę? Jeśli szukasz odpowiedzi na te pytania, koniecznie zapoznaj się z poniższą treścią.
Termin porodu u krowy obliczany jest od momentu wystąpienia owulacji, czyli rui. Każdy hodowca zobligowany jest do dokładnego monitorowania, a także kontrolowania przebiegu ciąży. W tym wrażliwym dla bydła okresie ważne jest podawanie mu wysokobiałkowej i wysokotreściwej paszy, a także wykonywanie badań palpacyjnych per rectum, które pozwolą na sprawdzenie stanu zdrowia cielaka. Jakie są symptomy zbliżającego się porodu?
Jak rozpoznać poród u krowy?
Doświadczony hodowca potrafi bez problemu określić, kiedy zbliża się wycielenie krowy. W organizmie samicy dochodzi wówczas do zmiany stężenia hormonów odpowiedzialnych za utrzymanie ciąży — spada poziom progesteronu, a zwiększa się poziom estrogenów. Do głosu dochodzi również oksytocyna, która odpowiada za przebieg akcji porodowej, a następnie laktacji.
Typowymi fizycznymi objawami porodu u krowy są:
- powiększenie szpary sromowej,
- widoczny obrzęk sromu,
- rozluźnienie więzadeł macicy,
- zapadnięcie mięśni zadu,
- wzmożone oddawanie moczu i kału.
Warto również obserwować zmiany zachowania ciężarnej krowy. Na kilka dni przed porodem staje się ona bardziej niespokojna, nerwowa, często kładzie się i wstaje. Może również szukać odosobnionego miejsca w oborze. W tym okresie warto przygotować dla niej czyste stanowisko. Najlepiej jest wyściełać je słomą. Dobrą praktyką jest wcześniejsze przygotowanie wszystkich niezbędnych podczas porodu akcesoriów, w tym czystych ściereczek, nożyczek, środków do dezynfekcji, a także nici do zabezpieczenia pępowiny.
Jak przebiega poród u krowy?
Przebieg porodu uzależniony jest od kilku czynników, w tym wielkości i ułożenia cielaka, ogólnej kondycji fizycznej krowy, ilości wcześniejszych porodów, a nawet warunków panujących w oborze. Prawidłowe położenie cielaka do porodu to podłużne główkowe. Każde inne może wiązać się z ryzykiem pojawienia się komplikacji, a co za tym idzie koniecznością wezwania lekarza weterynarii.
Poród krowy dzieli się na trzy fazy. W pierwszej fazie dochodzi do otwarcia dróg rodnych, co może zająć nawet kilka godzin. W ramach tej fazy pojawiające się skurcze trwają od kilku sekund do nawet 3 minut. Przyjmujący poród może zaobserwować ponadto pojawienia się płynu owodniowego (gęsty, żółty płyn). Faza ta zazwyczaj kończy się pęknięciem pęcherza płodowego.
Druga faza porodu polega na wybieraniu płodu z dróg rodnych krowy. W tym czasie płód zmienia swoje położenie, co znacznie ułatwia sam poród. W tym okresie skurcze macicy są już bardzo silne, do czego dochodzi praca tłoczni brzusznej. Jest to najdłuższa faza porodu, kończąca się pojawieniem na świecie cielaka. W tym czasie należy pamiętać o dezynfekcji, co zmniejsza ryzyko pojawienia się zakażenia bakteryjnego. Tuż po porodzie dochodzi także do zerwania pępowiny w drogach rodnych bydła.
Trzecia faza porodu polega na wyparciu błon płodowych. Może trwać nawet do 8 godzin. Macica nadal się kurczy, co ma za zadanie wydalić również łożysko. Ważne jest, aby było one wydalone w całości i nie później niż 12 godzin po wycieleniu. W przeciwnym razie konieczne jest pilne wezwanie weterynarza.
Okres poporodowy u krowy trwa kolejne 6-7 tygodni. Jest to czas wzmożonej regeneracji organizmu oraz laktacji. Kolejne krycie lub inseminacja odbywa się zazwyczaj po upływie ok. 160 dni od porodu.
Poród krowy jest zjawiskiem fizjologicznym dla zwierzęcia i na ogół nie wymaga obecności lekarza weterynarii. Należy jednak zadbać o to, aby w okresie laktacji odpowiednio zadbać o prawidłowe wyżywienie krowy. Równie ważne jest dokładnie oczyszczenie jamy gębowej i nozdrza cielaka z zalegających na nich błon śluzowych.