Choroby porzeczek wpływają negatywnie na owocowanie roślin oraz mogą być przyczyną dużych strat w uprawie. Które należą do najczęstszych i czym się charakteryzują? Sprawdź, jak je rozpoznać i skutecznie zwalczać.
Wśród popularnych roślin hodowanych w przydomowych ogrodach, czy też na ogródkach działkowych znajdują się porzeczki. W polskich warunkach spotkamy ich całe plantacje, ponieważ uprawiane są na skalę przemysłową, a następnie z ich owoców powstają przetwory spożywcze i kosmetyki. Choć nie należą do grona najbardziej wymagających krzewów owocowych, to jednak narażone są na różnego rodzaju choroby i działanie szkodników. W celach zapobiegawczych stosuje się opryski z wykorzystaniem środków ochrony roślin, odpowiednią pielęgnację porzeczek, a także działanie doraźne. Poniżej przedstawiliśmy i krótko opisaliśmy najpopularniejsze schorzenia, które dotykają porzeczek i mogą negatywnie wpłynąć na owocowanie krzewów. Poznaj je bliżej oraz dowiedz się, jak skutecznie z nimi walczyć.
Biała plamistość liści
To pospolita choroba, która często występuje jednocześnie z antraknozą. Podstawowe objawy tego schorzenia to porażenie liści, co doprowadza do ich deformacji i opadania. Najczęściej symptomy pojawienia się zarazy pojawiają się w okolicach maja. Wówczas na liściach widać brązowe plamy, które z czasem szarzeją, aż przechodzą w biel i pokrywają się czarnymi punktami. To zarodniki grzyba, który stanowi źródło infekcji. W związku z tym kluczowe jest szybkie działania. Krzewy porzeczek można opryskiwać fungicydami, które wykazują działanie grzybobójcze. Ponadto niezbędne jest usuwanie opadłych liści i innych części zainfekowanych roślin, w których mogą zimować szkodliwe patogeny. Choroba największe konsekwencje przynosi w drugim roku, gdy jakość i ilość owoców znacznie spada.
Amerykański mączniak agrestu – jak go zwalczać?
Jak sama nazwa wskazuje, to popularna choroba porzeczek i agrestu, która w sprzyjających okolicznościach może szybko się rozprzestrzeniać. Schorzenie częściej atakuje porzeczkę czarną, choć sporadycznie odnotowuje się je również w przypadku porzeczki białej i czerwonej. Choroba infekuje pędy i liście, na których pojawia się mączysty nalot, który z czasem brunatnieje. Gdy porażenie rośliny jest silne, to zaraza hamuje naturalny wzrost roślin, a także obniża efektywność uprawy porzeczek w kolejnym sezonie. Niektóre odmiany porzeczek wykazują wysoką odporność na choroby grzybowe, dzięki czemu łatwiej będzie ci uniknąć mączniaka oraz innych chorób grzybowych porażających krzewy owocowe. W profilaktyce stosuje się preparaty ochrony roślin zaliczane do fungicydów. Środki te wykazują skuteczne działanie na choroby agrestu i porzeczek. Innym podobnym schorzeniem jest europejski mączniak agrestu.
Rewersja porzeczki czarnej – jedna z chorób czarnej porzeczki
To zdecydowanie najgroźniejsze ze schorzeń, które zagraża różnym odmianom porzeczki czarnej. Jest chorobą wirusową, która przenoszona jest przez szkodnika wielkopąkowca porzeczkowego. Za jego pośrednictwem do rośliny przedostaje się wirus, który wpływa na porażenie całego krzewu. Co ciekawe na objawy trzeba poczekać do kolejnego sezonu, co bardzo utrudnia zwalczanie tej groźnej choroby. Najszybciej symptomy widoczne są na pąkach kwiatowych i można je zaobserwować w czasie kwitnienia rośliny. Gdy zauważysz objawy choroby, to zdecyduj się na natychmiastowe zwalczanie chemiczne wielkopąkowca, a także usunięcie z uprawy zainfekowanej rośliny. W przeciwnym razie wzrośnie ryzyko zakażenia pędów porzeczek sąsiadujących z zakażonym krzewem.
Rdza wejmutkowo-porzeczkowa
Kolejnym schorzeniem charakterystycznym dla porzeczki czarnej jest występowanie rdzy. Zaraza występuje wtedy, gdy sadzonki porzeczki sąsiadują z sosną, która jest drugim żywicielem dla szkodliwych grzybów. Oznaki zachorowania można zaobserwować już wczesną wiosną i mają charakter liściowy. Na dolnej stronie liści tworzą się plamki, a także powstają skupiska zarodników grzybów. Z czasem na tej części roślin pojawiają się większe brunatne plamy. W przebiegu choroby dochodzi do przedwczesnego opadania liści i osłabienia krzewów. Choć z reguły zaraza nie jest dużym zagrożeniem, to jednak w niektórych przypadkach wpływa na znaczne zmniejszenie plonów. Aby temu zapobiec, powinieneś wybrać sadzenie odpornych odmian, np. wybranych gatunków czerwonej porzeczki.
Antraknoza (opadzina liści porzeczek)
Jest chorobą grzybową, której objawy są bardzo podobne do białej plamistości liści. Rozwojowi choroby sprzyjają wysoka wilgotność powietrza oraz chłód. Największe zagrożenie stanowi dla czarnej porzeczki, a jej usunięcie może być kłopotliwe. Wszystko dlatego, że szkodliwe grzyby mogą spokojnie zimować i zachować swoje właściwości w opadłych liściach. Dlatego niezbędne jest dokładne sprzątanie liści spod krzewów, a następnie ich utylizowanie. Do zakażenia dochodzi najczęściej w czasie kwitnienia porzeczek. Pierwsze objawy dotyczą starszych liści, które znajdują się na dolnych partiach krzewu. Charakterystyczną oznaką są plamy na liściach koloru brunatnego. Z czasem zaczynają żółknąć i obumierać, a ostatnim etapem jest ich opadanie. Schorzenie płynnie przenosi się na inne części roślin, w tym pędy, i obniża ich odporność na mróz oraz szkodliwe działanie innych warunków atmosferycznych.
Leczenie opadziny polega na dwukrotnych opryskach jeszcze przed zbiorami, a także jednokrotnym lub dwukrotnym powtórzeniem tego zabiegu już po zebraniu dojrzałych porzeczek. W ten sposób zminimalizujesz ryzyko przetrwania drobnoustrojów chorobotwórczych i nawrotu schorzenia w kolejnym sezonie. Porzeczka czerwona jest wysoce odporna na antraknozę.
Choroby porzeczek – jak ich unikać i cieszyć się dobrymi plonami?
Zagrożeniem dla krzewów porzeczki mogą być także mszyce powodujące choroby liści, przędziorek chmielowiec, krzywik porzeczkowiaczek, przeziernik porzeczkowiec, pryszczarki porzerzkowce i inne szkodniki żerujące na krzewach owocowych. Skutecznym sposobem zapobiegania chorobom i szkodnikom porzeczek jest regularne nawożenie podłoża, a także stosowanie profilaktycznych oprysków. Jeżeli o to zadbasz, to z dużym prawdopodobieństwem unikniesz problemów w uprawie i zapewnisz sobie owocne plony przez wiele sezonów. Postaw nie tylko na środki chemiczne, ale także na odpowiednią pielęgnację roślin oraz dezynfekowanie narzędzi ogrodowych. One również mogą być potencjalnym źródłem przenoszenia patogenów i wywoływania zarazy. Jeżeli na swoich krzewach zauważysz niepokojące sygnały, to rozpocznij proces leczenia.