Hodowla świń w Polsce znana jest od wielu wieków. Tuczniki hodowano zarówno na swoje potrzeby, jak i na sprzedaż, najpierw do pałaców, a obecnie – do restauracji i różnych punktów sprzedaży. Sprawdź, jak prowadzić chów trzody chlewnej.
Gospodarstwa hodujące świnie stanęły obecnie przed dużym dylematem, głównie związanym ze spadkiem opłacalności w obliczu epidemii ASF. Hodowla świń obwarowana jest wieloma przepisami, które musisz znać, zanim się za nią weźmiesz. Poniżej poznasz praktyczne informacje na temat samych świń, ich chowu i ras.
Hodowla świń – informacje ogólne
Świnia domowa (Sus strofa domestica) należy do rzędu parzystokopytnych. Jest zwierzęciem gospodarskim, ssakiem. Tradycja hodowli świń jest bardzo długa i sięga jeszcze czasów epoki kamiennej – na ten okres datuje się udomowienie tych zwierząt.
Świnia to, wbrew stereotypowej opinii, zwierzę bardzo czyste i niezwykle inteligentne. Z tego powodu coraz częściej jest hodowana nie tylko przez producentów trzody chlewnej, ale i po prostu wielbicieli tego gatunku. Niemniej, w rolnictwie wymaga się spełnienia określonych warunków prawnych, aby możliwa była sprzedaż produktów wieprzowych.
Zagrożenie ASF
Produkcja trzody chlewnej w Polsce znacznie ucierpiała na skutek epidemii Afrykańskiego Pomoru Świń. Śmiertelność choroby sięga 100%, a przenoszący ją wirus jest odporny na wiele czynników, co utrudnia jego eradykację. Co więcej, chorują nie tylko świnie, ale również dziki. Kłusownictwo i niezachowane warunki odstrzału sprawiają, że choroba cały czas jest obecna w wielu regionach Polski.
Z tego powodu bardzo istotne jest dbanie o dobrostan stada. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało specjalny program dofinansowań, którego zadaniem jest wspieranie rolników hodujących świnie.
Hodowla trzody chlewnej – warunki i żywienie zwierząt
Obecnie każde stado, bez względu na wielkość, musi być zarejestrowane. Jeśli prowadzisz hodowlę świń nawet na własne potrzeby, to gospodarstwo, w którym się ona znajduje, musi spełniać wszystkie wymogi związane z bioasekuracją.
Obora dla świń
Obora dla świń, czyli po prostu chlewnia, powinna być murowana i wyposażona w nieduże okna. Stawia się raczej na budynki niskie, a także ocieplenie, które pozwala na zachowanie odpowiednich warunków i optymalnej temperatury wewnątrz. Według obecnych przepisów podłoga w budynku musi być wyłożona płytkami, które da się łatwo wyczyścić. Przestrzeń w chlewni powinna być podzielona na specjalne kojce. W każdym musi znajdować się miejsce do pojenia i koryto.
Wybieg dla zwierząt
Jeśli prowadzisz niewielką hodowlę świń, zainwestuj w pastwisko. Powinien być to obszar częściowo porośnięty trawą i ogrodzony w bezpieczny sposób. W miejscu, w którym znajduje się goła ziemia, można przygotować niewielkie kąpielisko lub błotnisko, które świnie na pewno docenią, zwłaszcza w upalne dni.
Żywienie i opieka
Świnie powinny być karmione wysokiej jakości pożywieniem, najlepiej dostępnym stale lub o określonych porach. Są to zwierzęta wszystkożerne, w których diecie powinno pojawić się ok. 18% białka. Pamiętaj, że lochy w ciąży i w okresie odchowu prosiąt mają zwiększone zapotrzebowanie na pokarm.
Świetnie sprawdzają się wysokiej jakości mieszanki, ale dobrym wyborem jest też stworzenie własnej paszy. W niej powinny znaleźć się warzywa takie jak kukurydza i sałata. Podstawę karmy powinien stanowić jęczmień. Nie należy podawać świniom mięsa, można za to porcjować im jajka, które stanowią doskonałe źródło białka. W ekologicznej hodowli świń musisz zadbać o ekologiczny pokarm.
Profilaktyka weterynaryjna i podatność na choroby
Bardzo istotna jest odpowiednia profilaktyka ze strony lekarza weterynarii. Świnie powinny być przede wszystkim szczepione i regularnie oglądane przez specjalistę, który jest w stanie szybko znaleźć przyczyny niedomagania. Ważne jest odpowiednie karmienie i zapewnienie stałego dostępu do wody. Brak tych dwóch rzeczy może prowadzić do stresu, który znacznie osłabia rozwój świń i sprawia, że stają się podatne na choroby.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że świnie mogą ulegać poparzeniom słonecznym. Z tego powodu ważne jest, aby wybieg był odpowiednio zabezpieczony przed słońcem, czyli miał zadaszenie.
Chów świń – jaką rasę wybrać?
W celach usystematyzowania hodowli świń podzielono je na cztery typy:
- mięsny;
- tłuszczowo-mięsny;
- słoninowy;
- smalcowy.
To typy użytkowe, które różnią się między sobą szybkością wzrostu i dojrzewania prosiąt.
Polskie i zagraniczne rasy świń
Polskie hodowle świń bazują na dziewięciu rasach. W stosunku do tych polskich prowadzi się rolniczy program hodowlany, który dba o czystość krwi osobników. Do ras tych zaliczają się świnie:
- biała zwisłoucha;
- wielka biała;
- złotnicka biała – obecnie najmłodsza z polskich ras;
- złotnicka pstra;
- puławska.
Z kolei do ras zagranicznych, które są zarejestrowane w polskich hodowlach świń, zaliczyć można:
- pietrain;
- duroc;
- Hampshire;
- belgijską zwisłouchą.
Powstała również rasa syntetyczna. Jest ona efektem skrzyżowania sześciu knurów i trzech loch, przy czym każde ze z nich reprezentuje inną rasę.
Hodowla świń w Polsce jest utrudniona z uwagi na sytuację epidemiologiczną. Niemniej powoli wraca trend utrzymywania małych stad przy gospodarstwach. To świetny sposób na pozyskanie mięsa dobrej jakości niskim kosztem. Pamiętaj, aby zadbać o odpowiednią rejestrację wszystkich osobników i zapewnienie im dopasowanych do potrzeb gatunku warunków życia.