Choroby grzybowe pszenicy stanowią olbrzymi problem dla rolników. Mogą one wywołać ogromne straty. Patogeny infekujące zboże sprawiają, że roślina zamiera. Dowiedz się, jak rozpoznawać schorzenia zbóż.
Choroby grzybowe pszenicy mogą atakować liście, łodygi lub nawet system korzeniowy. Niezależnie od tego, jaki element zboża zostanie zainfekowany, stanowi to spore zagrożenie. Do poprawnego rozwoju roślina potrzebuje wszystkich swoich organów. Gdy patogen zniszczy przynajmniej jeden, ucierpią na tym pozostałe, co doprowadzi do obumarcia lub ograniczenia plonu. Możesz przeciwdziałać infekcjom. Musisz jednak odpowiednio zdiagnozować patogen. Poznaj podstawowe schorzenia roślin.
Mączniak prawdziwy – choroby grzybowe pszenicy
Mączniak prawdziwy wywoływany jest przez grzyb Blumeria graminis. Patogen rozwija się na powierzchni zainfekowanej rośliny. Przy pomocy ssawek okrada on pszenicę z cennych składników pokarmowych. Objawy zazwyczaj możesz zaobserwować już jesienią w przypadku zbóż ozimych. Mączniak daje bardzo charakterystyczne objawy. Liście oraz pochwy liściowe pokrywa biały nalot. Na nalocie widoczne są czarne, niewielkie plamki. Zarażone liście będą usychały. Doprowadzi to do obumarcia całej rośliny. Biały nalot, może wraz z rozwojem choroby zmieniać kolor na bardziej szary.
Septorioza paskowana liści
Septorioza to prawdopodobnie jedna z najbardziej niebezpiecznych chorób zboża. Pojawienie się jej na dużych plantacjach, może przynieść opłakane skutki. Septorioza paskowana liści powodowana jest przez Mycosphaerella graminicola. Pierwsze objawy, które się pokazują to podłużne lub wydłużone plamy. Choroba rozwija się na liściach, a w późniejszych etapach rozwoju, możesz zaobserwować owocniki grzyba w postaci ciemnych plam. Infekcja jest bardzo niebezpieczna, ponieważ prowadzi do całkowitego zamierania zarówno roślin, jak i siewek. Patogen przenoszony jest przez deszcz i resztki pożniwne.
Septorioza plew
Choroba powodowana jest przez Septoria nodorum. Objawy pojawiają się na:
- liściach;
- pochwach liściowych;
- źdźbłach;
- osadkach kłosowych;
- plewach.
Możesz na nich zaobserwować plamy o owalnym lub okrągłym kształcie. Słabo widoczne plamy pojawiają się już jesienią. Znacznie bardziej intensywny kolor nabierają wiosną. Wtedy przybierają jasnobrązowe barwy. Rośliny porażone patogenem zasychają. Chorobę przenosi wiatr. Atakowane są liście oraz kłosy pszenicy ozimej. Zwalczanie septoriozy polega na zastosowaniu odpowiednich substancji. W specjalistycznych sklepach są środki dedykowane różnym patogenom.
Rdza brunatna
Choroby grzybowe pszenicy, takie jak rdza, występują w różnych wariantach. Najpierw omówmy rdzę brunatną. Wywołuje ją grzyb Puccinia rekondita. Powoduje ona bardzo duże straty, które mogą sięgać nawet 50% całej uprawy. Może pojawić się na każdej fazie rozwoju pszenicy. Objawy możesz dostrzec na początku krzewienia. Na liściach powstają podłużne plamy o kolorze rdzawobrunatnym. Porażone rośliny żółkną, a następnie obumierają. Rdza brunatna rozprzestrzenia się poprzez wiatr oraz deszcz. Patogen często znajduje się w resztkach, które pozostają po żniwach.
Rdza żółta
Rdza żółta powodowana jest przez grzyb Puccinia striiformis. Atakuje on nadziemne części roślin. Daje objawy bardzo zbliżone do tych opisanych wyżej, z tą różnicą, że plamy są żółte lub nawet pomarańczowe. Przeważnie występują one na końcówkach liści. Na początku lata możesz zaobserwować zarodniki grzyba, które znajdują się na zainfekowanych liściach. Na całej powierzchni rośliny występują kreski. Jest to forma przetrwalnikowa grzyba. W takim szeregu formują się zarodniki, które w przyszłości zostaną rozsiane po dalszej części uprawy. Choroba często występuje w przypadku wczesnego siewu.
Brunatna plamistość liści
Choroby grzybowe pszenicy takie jak brunatna plamistość liści pojawiaj się wiosną. To wtedy dodatnia temperatura daje bodziec patogenowi do rozwoju. To schorzenie wywołuje grzyb Pyrenophora tritici-repentis. Objawy możesz dostrzec na dolnych liściach zboża. To właśnie tam kształtują się niewielkie plamki. Przeważnie są koloru żółtego, im bliżej środka, tym barwa bardziej intensywna. Tkanki porażone przez chorobę żółkną, a następnie brunatnieją. Prowadzi to do ich obumierania. Grzyb rozprzestrzenia się przez:
- materiał siewny;
- deszcz;
- resztki pożniwne;
- wiatr.
Fuzarioza kłosów
Chorobę powoduje grzyb z rodzaju Fusarium. Poraża on kłosy oraz powoduje, że zmieniają one kolor na bladoróżowy. Jeżeli infekcja rozwija się bardzo dynamicznie, to cały kłos będzie biały. Objawy widoczne są również na ziarnie. Pszenica, która została zarażona, jest pomarszczona oraz różowawa. Dodatkowo jest całkowicie niezdolna do kiełkowania. Na niektórych ziarnach można dostrzec zarodniki grzyba. Choroba rozprzestrzenia się po uprawie w bardzo szybkim tempie. Roznosi ją wiatr lub deszcz. Może dojść do infekcji przez materiał siewny. Patogen poraża wyłącznie kłosy pszenicy.
Zboża takie jak pszenica stanowią niesamowicie istotny element przemysłu spożywczego. Życie bez pszennego pieczywa byłoby trudniejsze. W związku z dużą rolą tego zboża wszystkie choroby, które narażają uprawy na obniżenie plonów, są bardzo niebezpieczne. Rolnicy muszą walczyć z patogenami. Mogą do tego celu wykorzystać środki grzybobójcze. Niestety pojedyncze opryski rzadko są w stanie skutecznie usunąć zagrożenie. Jest to proces, który wymaga nieco więcej zaangażowania. Żeby dobrać właściwe środki grzybobójcze, konieczne jest rozpoznanie patogenu. Warto w tym celu poznawać choroby.