Nawozy azotowe dostarczają roślinom ogrodowym ważnego minerału, bez którego ich rozwój i wzrost nie jest możliwy. Poznaj rodzaje nawozów azotowych i dowiedz się, jak je prawidłowo stosować.
Nawozy azotowe to środki służące do pielęgnacji roślin, w których głównym składnikiem pokarmowym jest właśnie azot, w formie łatwo przyswajalnych dla roślin związków. Jest to rodzaj nawozu mineralnego o bardzo szerokim zastosowaniu. Może być używany do warzyw, roślin rolnych i ozdobnych – lecz w różnych proporcjach i dawkach. Naucz się, jak z niego korzystać, by nie zaszkodzić swoim uprawom.
Dlaczego warto stosować nawóz mineralny z azotem?
Azot to pierwiastek, który ma ogromne znaczenie dla prawidłowego rozwoju większości roślin. W normalnych warunkach korzenie pobierają go z gleby w bardzo dużych ilościach. Jego zbyt mała zawartość w ziemi utrudnia wzrost. Nawozy azotowe mają przede wszystkim zwiększyć ilość i gęstość liści, a także plony wytwarzane przez roślinę. Brak tego pierwiastka objawia się powolnym wzrostem, małym plonem i słabym systemem korzeniowym.
Podział nawozów azotowych
Nawozy azotowe dzieli się na kilka różnych rodzajów, w zależności od tego, jaką formę tego minerału zawierają. Wyróżnia się:
- nawozy amonowe – składają się głównie z siarczanu amonu, związku o silnym działaniu zakwaszającym na glebę. Dlatego najlepiej sprawdzają się do ziemi zasadowej lub neutralnej. Charakteryzują się świetną rozpuszczalnością w wodzie, więc można je też używać dolistnie;
- nawozy saletrzane – istnieje wiele różnych odmian saletry. Może być ona łączona z różnymi innymi składnikami mineralnymi, które zadziałają dodatkowo wzmacniająco na roślinę. Każda z nich ma nieco inne właściwości, dlatego przed wyborem środka najlepiej zapoznać się z wymaganiami uprawianych przez ciebie gatunków. Przykładowo, saletra wapniowa zwiększa pH gleby. Natomiast saletra potasowa skutecznie wspiera owocowanie i kwitnienie;
- nawozy saletrzano-amonowe, znane także jako saletrzak lub saletra amonowa – jest to najbardziej popularna forma nawozów azotowych. Łatwo się wchłaniają i dobrze rozpuszczają w wodzie. Mają lekko kwaśny odczyn, ale nie wpływają na pH podłoża w tak dużym stopniu jak powyższe rodzaje. Saletrzak można używać w celu wzmocnienia i odżywienia gleby, szczególnie przed wysiewem lub sadzeniem;
- nawozy amidowe, czyli tzw. mocznik nawozowy – zawiera bardzo dużo azotu, bo aż 46%. To sprawia, że działa bardzo intensywnie na rośliny. Nie przynosi jednakże takich samych rezultatów na każdym rodzaju podłoża. Jest praktycznie nieskuteczny na ziemi bardzo kwaśnej, mocno zasadowej, ani zbyt mokrej lub ciężkiej. Dobrze się wchłania przy podawaniu bezpośrednio do liści.
Nawozy wieloskładnikowe czy czysto azotowe?
Mimo swojego ogromnie korzystnego wpływu praktycznie na wszystkie rośliny, nawozy azotowe powinny być stosowane z ostrożnością i umiarem. Pierwiastek ten zmienia właściwości i obniża jakość handlową niektórych gatunków. Przykładowo, jego zbyt duże ilości redukują słodycz buraków, zmniejszają ilość tłuszczu w nasionach rzepaku i słonecznika uprawianych dla ich oleju, a także niekorzystnie wpływają na zimotrwałość. Dlatego też w wielu przypadkach lepszym rozwiązaniem może okazać się stosowanie nawozów mineralnych ze zrównoważonym, bardziej złożonym składem.
Czyste nawozy azotowe szczególnie dobrze sprawdzą się do roślin ozdobnych, szczególnie tych z dekoracyjnymi liśćmi. Skorzystają z nich także drzewa i krzewy owocowe, jednakże tylko jeśli będą podane w odpowiednim czasie. Oprócz azotu, twoje rośliny potrzebują także wapnia, siarki, magnezu, potasu, boru, fosforu, miedzi i żelaza. Są one niezbędne nie tylko dla zrównoważonego rozwoju, ale także w celu zapewnienia dobrej przyswajalności azotu.
Jak stosować nawozy azotowe?
Nawozy azotowe najlepiej stosować podczas wiosny i wczesnym latem – najpóźniej do lipca. Nie używaj tego typu preparatów w późniejszym czasie, gdyż mogą zaburzyć odporność twoich upraw na zimne temperatury jesienią i zimą. Przedłużają one aktywność i okres wegetacji roślin, co nie jest pożądane. Umiar i rozsądek w stosowaniu azotu jest ważny także dla zdrowia ludzi i mieszkających w pobliżu upraw zwierząt. Nadmiar tego pierwiastka jest potencjalnie szkodliwy, a nawet toksyczny. W połączeniu z aminami, tworzą się z niego rakotwórcze cząsteczki – nitrozoaminy.
Nawożenie najlepiej rozłożyć na kilka dawek, stosowanych co jakiś czas. Odżywczy dla roślin azot może bowiem rozłożyć się w ziemi lub zostać wypłukany do jej głębszych warstw, do których nie sięgają korzenie. Jeżeli wybrałeś sztuczny nawóz azotowy, należy wykonać z niego oprysk, aplikowany posypowo i dolistnie. Granulki dokładnie wymieszaj z górną warstwą gleby, aby nowo sadzone rośliny mogły jak najbardziej skorzystać z dokarmienia.
Zapotrzebowanie roślin na azot może być różne, nie tylko w zależności od ich gatunku. Zmienia się także wraz z wahaniem warunków pogodowych, aktualną fazą rozwoju, zagęszczeniem, stanem zdrowia itp. Jak rozpoznać, że twoje rośliny potrzebują więcej azotu? Zauważysz to przede wszystkim po wybarwieniu liści. Jeżeli są one jasnozielone, żółte i widocznie bez wigoru – oznacza to, że potrzebują właśnie tego pierwiastka.
Dawkowanie nawozów azotowych
Aby dokładnie obliczyć potrzebę twoich roślin na azot, warto jest znać pH ziemi w miejscu uprawy. Pierwiastek ten najlepiej przyswaja się w środowisku o odczynie 5,52-7 pH. Istotna jest także materia organiczna w glebie. Obecność próchnicy pomaga kumulować azot i ogranicza jego straty. Weź też pod uwagę gęstość obsadzenia roślin oraz ich aktualny stan. Dopiero na podstawie takiej dokładnej analizy, dostosuj dawkę nawozu azotowego do swoich upraw.
Warto wiedzieć, że rolnicy nie mogą stosować azotu na glebach zalanych, zamarzniętych, pokrytych śniegiem ani nasyconych wodą.
Nawozy azotowe – cena
Najczęściej nawozy azotowe dostępne są w sklepach ogrodniczych w opakowaniach po 2 lub 5 kilogramów. Co prawda duże objętości są bardziej opłacalne, lecz taka ilość zwykle nie jest potrzebna do niewielkiego ogródka. Pamiętaj, że ten typ nawozu nie powinien być zbyt długo przetrzymywany. Szybko tracą swoją ważność, a to oznacza, że zmieniają swój skład – z korzystnego na szkodliwy. Nigdy nie stosuj więc przeterminowanego produktu z azotem.
Dwa kilogramy saletrzaka kosztują około 10 zł. Natomiast 5 kg kupisz w cenie 20 zł. Saletra amonowa jest nieco droższa, bo kolejno 12 i 20-25 zł. Najtańszy z kolei jest mocznik – 2 kg za 9 zł, a 5 kg za 19 zł.
Nie wszystkie rośliny potrzebują nawozy azotowe do przeżycia. Niektórym wystarcza bilans azotu znajdujący się w glebie. Dokarmianie tym minerałem jest jednak niezbędne w przypadku m.in. trawników, krzewów owocowych i ozdobnych, a w szczególności warzyw, ziół i roślin leczniczych. Choć jest to bardzo ważny pierwiastek dla odpowiedniego rozwoju roślin, jego nadmiar może być niebezpieczny – zarówno dla samych roślin, jak i znajdujących się w okolicy ludzi i zwierząt. Dlatego zawsze ściśle trzymaj się zalecanej ilości i częstotliwości w dawkowaniu.