Każdy, kto zajmuje się skupem lub sprzedażą pszenicy, rzepaku czy kukurydzy wie, czym jest giełda MATIF. Wszystkich pozostałych odsyłamy do artykułu, w którym tłumaczymy jej znaczenie, pochodzenie i wpływ na rynek rolny.
Największy wpływ na ceny płodów rolnych mają dwie giełdy o międzynarodowym znaczeniu – amerykańska CBOT i europejska MATIF. Odgórne ustalanie cen produktów ma na celu stabilizowanie rynku, a także ograniczenie ewentualnych, niekorzystnych zawirowań, które niekorzystnie wpłynęłyby na ceny podstawowych płodów rolnych. Pojawiające się w Polsce stawki za pszenicę konsumpcyjną, kukurydzę czy rzepak tworzone są właśnie na podstawie danych prezentowanych na giełdzie MATIF.
Czym jest giełda MATIF?
Francuska giełda MATIF to europejski odpowiednich amerykańskiego CBOT. Powstała w celu konsolidacji działań mających na celu wzmocnienie rolnictwa na całym Starym Kontynencie. Większość operacji dotyczących zakupu lub sprzedaży większej ilości płodów rolnych opiera się o notowania wspomnianej giełdy.
Warto jednak wspomnieć, że samo MATIF nie jest miejscem, gdzie fizycznie handluje się zbożem czy rzepakiem. Dochodzi tam do transakcji kontraktowych, które dotyczyć muszą minimum 50 ton, natomiast ceny podawane są w euro za jedną tonę. Osoby kupujące lub sprzedające na giełdzie nie dokonują transakcji na wybrane płody rolne, ale na konkretnie uregulowane i skonstruowane kontrakty.
Wpływ notowań MATIF na ceny w Polsce
Stawki cen produktów rolnych na giełdzie MATIF mają bezpośredni wpływ na sytuację na polskim rynku. Maklerzy giełdowi oraz firmy zajmujące się obrotem rzepaku, kukurydzy i zbóż opierają swoje przewidywania, a także określają konkretne ceny właśnie na podstawie aktualnej sytuacji giełdowej. Szacuje się, że 90% odbiorców wspomnianych produktów w Polsce bazuje właśnie na danych pochodzących z tego źródła.
Dostęp do bieżących danych prezentowanych na giełdzie MATIF ma każda osoba posiadająca dostępna po internetu. Specjalnie stworzona strona internetowa pozwala na obserwowanie zmian w cenach poszczególnych produktów rolnych. Wszystko podzielone jest na łatwe do odnalezienia zakładki. Możliwe jest również sprawdzanie archiwalnych danych dotyczących wybranych płodów rolnych.
Jak ustala się cenę?
Osoby odpowiedzialne za wycenianie produktów na podstawie cen z giełdy MATIF wykonują szereg obliczeń. Pierwszym jest oczywiście zamiana stawki z euro na złotówki – oczywiście po aktualnym kursie. Co jednak bardziej skomplikowane, do każdej tego typu operacji naliczana jest również premia. Obejmuje ona szereg dodatkowych kosztów:
- transport;
- przeładunek;
- składowanie;
- ubezpieczenie.
Premia nie jest wartością stałą, a określana jest na podstawie aktualnej sytuacji na rynku krajowym, a także międzynarodowym. Obecnie na przykład wszystkie koszty operacyjne rosną, a wynika to między innymi z wysokich cen paliw. Wpływ na ostateczną cenę płodów rolnych ma zatem wiele zmiennych, które muszą zostać uwzględnione przez specjalistów oraz analityków.
Zagrożenia?
Są osoby, które uważają, że tak duże uzależnienie od cen giełdowych jest zagrożeniem dla wolnego rynku w suwerennych krajach. Że ustalanie cen tak ważnych produktów, jak płody rolne, powinno należeć do państwa i odpowiednich instytucji. Oczywiście są w tych argumentach aspekty, które dają do myślenia, ale wydaje się, że na ten moment MATIF to najlepsze, co może spotkać europejskie rolnictwo. Tak duży rynek wymaga konsolidacji, a także kontroli, żeby nie dochodziło na nim do patologii. Historia nauczyła nas, że nieumiejętne ingerowanie w ceny rynkowe doprowadzić może do poważnych konsekwencji.
Rozwiązania stosowane przez francuską giełdę są klarowne i sprawiedliwe dla wszystkich. Ułatwiają ewentualną współpracę międzynarodową pomiędzy firmami, co w obecnych czasach – całkowitej globalizacji – jest czymś niezwykle ważnym. W końcu dzięki MATIF nie dochodzi do sytuacji, że jakiś europejski rynek odizolowuje się od pozostałych, samodzielnie kontrolując stan zbóż. Swobodny przepływ towarów jest jedną z podstaw działania całej Unii Europejskiej. Rozwiązania takie MATIF tylko ten element kooperacji wzmacniają.
MATIF a rosnące ceny pszenicy, kukurydzy i innych zbóż w 2022 roku
Ceny zbóż w 2022 roku są rekordowe. Wynika to z trudnej sytuacji na rynkach europejskich, a wszystko w związku z wojną w Ukrainie. Zarówno Rosja, jak i właśnie Ukraina czy Białoruś byli ważnymi eksporterami płodów rolnych, nawozów i środków ochrony roślin. W momencie, gdy kontrakty zostały zerwane, ceny wspomnianych produktów drastycznie poszły do góry. Zadaniem giełdy MATIF jest w tej sytuacji zapobieganie załamania, a także zapewnienie stabilności na europejskich rynkach zbóż.
To, nawet w najbardziej kryzysowym momencie się udało, a ceny – choć poszły do góry – utrzymywane są w granicach racjonalnej opłacalności. Specjaliści są jednak zgodni, że wszystkie zboża zdrożeją w 2022 roku o przynajmniej 25% względem roku poprzedniego. To bardzo dużo, ale niewiele w tym momencie można to poradzić. Kryzys stał się faktem i dotyczy on również europejskiego rolnictwa.
W drugiej połowie tego roku przewiduje się stabilizację, która oznaczała będzie, że ceny nie będą już szły do góry, ale jednocześnie utrzymają się na wysokim pułapie. Jednocześnie eksperci podkreślają, że dojdzie do historycznie niskiej relacji pomiędzy cenami nawozów a zbóż. Oznaczało to będzie, że rolnikom nie będzie opłacało się stosować wsparcia dla upraw. Przełoży się to na wydajność całego rolnictwa. Ceny nawozów mają nieustannie rosnąć, a przełomowy ma być grudzień 2022 roku.
Giełda rolna MATIF to prezentowane na bieżąco notowania cen zbóż i innych płodów rolnych. Ma ona znaczenie dla odbiorców i producentów z całej Europy. Informacje przekazywane przez znajdującą się we Francji instytucję mają znaczenie dla całego rynku, łącznie z Polskim. Ceny skupu opierają się właśnie o dane pochodzące od ekspertów z giełdy. Wszystko to sprawia, że na rynku zbóż panuje pełna stabilizacja, która jest pomocna chociażby podczas transakcji międzynarodowych. Znaczenie MATIF dla całego europejskiego rolnictwa jest ogromne, co dało się odczuć w szczególności podczas kryzysu, jaki pojawił się na rynku w pierwszych miesiącach 2022 roku.
Powiązane artykuły:
- Giełda MATIF – pszenica i jej notowania. Analiza i prognozy dotyczące cen pszenicy na światowych rynkach
- Giełda MATIF – rzepak i jego zmieniająca się na przestrzeni miesięcy cena. Jakie są prognozy?
- Zboże z Ukrainy – czy jego transport odbywa się przez Polskę? Jak obecna sytuacja wpływa na ceny?
- KOWR (Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa) – najważniejsze informacje i zadania w sprawie rozwoju wsi
- Cena żyta oraz rynek innych zbóż – wpływ na podwyżki cen?