Korekcja racic to rutynowy zabieg profilaktyczny, a czasem także leczniczy, który pozwala zachować ich naturalny kształt oraz zdrowe obciążenie. Wykonując go regularnie zapobiegasz różnym groźnym chorobom racic u swojego stada.
Czy wiesz, że kulawizny spowodowane nieprawidłowym kształtem racic są 5 najczęstszym schorzeniem wśród bydła i 3 przyczyną brakowania krów? Schorzenia kończyn bydła są poważnym problemem w niejednej hodowli. Konsekwencją tego jest spadek wydajności krów, ryzyko powstawania innych chorób oraz dodatkowe koszty leczenia. W ramach profilaktyki 2-4 razy do roku powinna być wykonywana rutynowa korekcja racic oraz ich dodatkowa pielęgnacja.
Korekcja racic u bydła – po co ją wykonywać?
Prawidłowo wykonana korekcja racic pomaga zwalczać i przeciwdziałać powstawaniu dolegliwości bólowych związanych z ewentualnymi przeciążeniami. Ma to bezpośredni wpływ na jakość życia i dobrostan krów, a także ich wydajność i rozród. Co więcej, systematyczna kontrola pomaga zapobiegać powstawaniu różnego rodzaju schorzeń racic oraz szybko wykrywać zmiany chorobowe. Po dokonaniu korekcji, róg racicowy staje się bardziej sprężysty i zapewnia większą stabilność podczas chodzenia.
Przerośnięty róg i inne nieprawidłowości w budowie racicy mogą doprowadzić do:
- załamania osi palca;
- przeciążenia piętki;
- aseptycznego zapaleniu tworzywa;
- różnych rodzajów infekcji;
- zapoczątkowania procesów martwicowo-ropnych w obrębie piętki;
- nadmierne napinanie ścięgna zginacza palców głębokiego i torebki stawu racicowego;
- zapalenie kości racicowej stawu racicowego, trzeszczki, chrząstki stawowej oraz skóry i tkanki łącznej przestrzeni międzypalcowej.
Prawidłowe wymiary racic krów
Większość zwierząt nie posiada naturalnie idealnych racic. Istnieje jednak ustalony wzór wymiarów, którego należy się trzymać podczas dokonywania korekcji. Zapoznaj się z nim dokładnie przed przystąpieniem do modelowania. Został on opracowany przez profesora Egbeta Toussaint Raven’a. Dotyczy rasy holsztyńsko-fryzyjskiej oraz dużych ras krów mlecznych. Wzorowe wymiary wyglądają następująco:
- wysokość ściany przedniej – 7,5-8 cm;
- wysokość piętki – 2,5-4,5 cm, przy czym należy kierować się zasadą, że im starsza krowa, tym niższa piętka;
- grubość rogu podeszwy – 6-7 mm. Zdrowy róg jest twardy i nie poddaje się uciskowi. Nigdy nie strugaj rogu, jeżeli ten ustępuje przy naciskaniu go palcami;
- kąt nachylenia ściany przedniej względem podeszwy – dla przedniej kończyny 50-55º, a dla tylnej 45-50º;
- przekątna – 12-14 cm.
Należy przy tym pamiętać, że czynniki takie jak przebyte lub trwające choroby, wady postawy, wiek i warunki środowiskowe nie zawsze pozwalają na korekcji racic według powyższego schematu. Nie próbuj modyfikować kończyn u krów w sposób niezgodny z ich anatomią. Dla zdrowia i dobrostanu zwierząt, zawsze należy przy tym zachować zdrowy rozsądek i zaakceptować ewentualne nieprawidłowości. Najważniejsze jest zachowanie równomiernego rozłożenia ciężaru oraz zachowanie funkcji podporowych puszki racicowej.
Najlepiej nie zabierać się za ten zabieg samodzielnie bez wcześniejszej nauki i doświadczenia. Istnieje wiele profesjonalnych firm, które świadczą tego typu usługi, dbając o zdrowie i bezpieczeństwo bydła. Pamiętaj, że źle przeprowadzona korekcja racic jest równie niebezpieczna jak jej całkowity brak.
Etapy korekcji racic
Korekcja racic bydła mlecznego wykonywana jest z wykorzystaniem tych 5 kroków:
- skrócenie ściany przedniej;
- dopasowanie do siebie obu racic kończyny pod względem długości, wysokości i grubości – przy czym w przednich kończynach palec III wewnętrzny jest najczęściej najszerszy, a w tylnych – IV zewnętrzny. Aby zapewnić odpowiednią powierzchnię podeszwy i prawidłowe rozłożenie ciężaru, najlepiej zastosować specjalne noże kopytowe;
- wyprofilowanie rowka przyśrodkowego – pozwala to samooczyszczenie się racic i umożliwia wykonywanie mikroruchów kości racicowej;
- opracowanie ubytków i przebarwień rogu podeszwowego i ściennego – odklejony róg wraz z martwymi tkankami należy usunąć, a żywe tkanki poddać leczeniu miejscowemu;
- skracanie raciczek – powinny być one mniej więcej tak samo długie, jak szerokie. Na tym etapie należy też przeprowadzić kontrolę szpary międzypalcowej i dokonać ogólnych oględzin kończyn.
Najczęściej używa się do tego innowacyjnej tarczy, która montowana jest do szlifierki kątowej. Konieczne jest przy tym zachowanie ostrożności, aby nie doprowadzić do niebezpiecznego przegrzania racic.
Inne metody pielęgnacji racic
Oprócz korekcji racic, każdy hodowca powinien także zadbać o częste przeglądanie stanu racic i natychmiastowe reagowanie w przypadku powstawania jakichkolwiek nieprawidłowości. Pomocne w profilaktyce chorób są także kąpiele racic. Wykonuje się je z użyciem specjalnych roztworów dezynfekcyjnych. Należy wlać je do wanienki lub na chłonną matę, a następnie umieścić w korytarzu przepędowym w taki sposób, aby stado nie miało możliwości ich wyminięcia.
Stężenie środka powinno być dokładnie dobrane do zaleceń producenta. Stosowany preparat należy często zmieniać, aby nie doprowadzić do uodpornienia się na niego szkodliwych drobnoustrojów. Zaleca się wykonywanie 1-2 takich kąpieli tygodniowo.
Regularna korekcja racic jest niezbędna w celu zachowania odpowiedniego stanu zdrowia i dobrobytu wszystkich krów w stadzie. Pierwszy taki zabieg powinien zostać wykonany już u jałówek, przed ukończeniem 14-16 miesiąca życia. Kolejne oceny stanu racic i ich regulacje należy przeprowadzać przynajmniej 2 razy w ciągu roku. Rutynowa pielęgnacja kończyn powinna być też uzupełniana częstymi kąpielami racic w płynach dezynfekcyjnych.